کلیه‌های سالم بسیاری از وظایف مهم مانند: حذف مواد زائد و آب اضافی از بدن، کمک به ساخت گلبول‌های قرمز و کمک به کنترل فشار خون را انجام می‌دهند. نارسایی کلیه که بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD) یا بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESKD) نیز نامیده می‌شود، پنجمین و آخرین مرحله بیماری مزمن کلیه (CKD) است. اطلاع از این بیماری، می‌تواند یک شوک باشد، حتی اگر فرد، برای مدت طولانی بداند که کلیه‌هایش خوب کار نمی‌کنند. این بیماری، ممکن است احساس غمگینی یا اضطراب در افراد ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و گزینه‌های درمانی برای این بیماری می‌پردازیم. تا انتها همراه ما باشید. 

نارسایی کلیه چیست؟ 

نارسایی کلیه، وضعیتی است که در آن یک یا هر دو کلیه شما دیگر به تنهایی کار نمی‌کنند. در این وضعیت کلیه‌ها توانایی خود را برای فیلتر کردن مواد زائد خون از دست داده اند، همچنین بیماری کلیه مرحله نهایی (ESKD) یا بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD) نامیده می‌شود. مرحله ۵ بیماری مزمن کلیه (CKD)، به این معنی است که ۸۵ تا ۹۰ درصد از عملکرد کلیه، از بین رفته است و آن‌ها به اندازه کافی خوب کار نمی‌کنند تا فرد را زنده نگه دارند. ابتلا به این بیماری، حکم اعدام نیست و افراد مبتلا به آن زندگی فعالی دارند و به انجام کارهایی که دوست دارند ادامه می‌دهند. شایع‌ترین بیماری‌های کلیوی را بشناسید!

عوارض نارسایی کلیه

نارسایی کلیه یک شبه اتفاق نمی‌افتد؛ این وضعیت، نتیجه از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه است. برخی از افراد حتی نمی‌دانند که به بیماری کلیوی مبتلا هستند تا زمانی که کلیه‌هایشان از کار بیفتد. زیرا افراد مبتلا به بیماری کلیوی اولیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. عوارض معمولاً در مراحل بعدی پیشرفت بیماری ظاهر می‌شوند و عبارت‌انداز: 

• مشکل خواب
• اشتهای ضعیف
• ضعف
• خستگی
• خارش
• کاهش وزن
• گرفتگی عضلات (به خصوص در پاها) 
• تورم پا 
• کم خونی
• مشکل خواب

نکته: کلیه‌های سالم مواد زائد و مایعات اضافی را از خون دفع می‌کنند. اما زمانی که کلیه‌های شما از کار می‌افتند، مواد زائد و مایعات اضافی در خون جمع شده و باعث می‌شوند، احساس بیماری کنید. هنگامی که درمان نارسایی کلیه را شروع می‌شود، علائم بهبود می‌یابد و بیمار احساس بسیار بهتری خواهد داشت. 

علائم نارسایی کلیه

علائم نارسایی کلیه، عبارت‌اند از: 

• خارش پوست یا بثورات پوستی
• گرفتگی عضلات
• احساس ناراحتی در معده یا استفراغ‌عدم احساس گرسنگی نسبت به حالت عادی
• تورم در پاها 
• ادرار کردن بیشتر یا کمتر از حد طبیعی
• ادرار کف‌آلود یا حبابدار
• مشکل در نفس کشیدن
• مشکل افتادن یا خواب ماندن

عوامل نارسایی کلیه

نارسایی کلیه معمولاً به دلیل سایر مشکلات سلامتی ایجاد می‌شود که طی سالیان متمادی به کلیه‌های فرد، کم کم آسیب رسانده است، این عوامل عبارت‌اند از: 

• دیابت که شایع‌ترین علت آن است 
• فشار خون بالا که دومین علت شایع است
• بیماری‌های خود ایمنی، مانند لوپوس و نفروپاتی IgA
• بیماری‌های ژنتیکی (بیماری‌هایی که از یک یا هر دو والدین منتقل می‌شوند)، مانند بیماری کلیه پلی کیستیک
• سندرم نفروتیک
• مشکلات دستگاه ادراری (ارگان‌هایی که ادرار را می‌سازند و آن را از بدن خارج می‌کنند)، مانند سنگ کلیه
• سیگار کشیدن
• مصرف الکل

نکته: گاهی اوقات یک مشکل کلیوی به نام آسیب حاد کلیه (AKI) نیز می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. این نوع نارسایی به سرعت، معمولاً در عرض دو روز اتفاق می‌افتد و در افرادی که قبلاً به دلیل سایر مشکلات سلامتی در بیمارستان بستری شده‌اند، شایع‌تر است. AKI همچنین به عنوان نارسایی حاد کلیه شناخته می‌شود. این مشکلات سلامتی همیشه منجر به CKD نمی‌شود. 

تشخیص نارسایی کلیه

برای بررسی نارسایی کلیه، پزشکان ممکن است آزمایشاتی را انجام دهند که عبارت‌اند از: 

• آزمایش خون eGFR
• آزمایش ادرار
• بیوپسی کلیه 

درمان نارسایی کلیه

نفرولوژیست، می‌تواند نارسایی کلیه را درمان کند، روش‌های درمان این بیماری عبارت‌اند از: 

• دیالیز: درمانی است که از دستگاهی برای تمیز کردن خون بیمار استفاده می‌کند. 
• پیوند کلیه: پیوند کلیه، روش جراحی برای دادن کلیه سالم از فردی است که به تازگی فوت کرده است. پیوند کلیه از اهدا کننده‌های زنده نیز انجام می‌شود. 

طول عمر افراد مبتلا به نارسایی کلیه

1. دیالیز به افراد کمک می‌کند تا به طور متوسط ​​۵ تا ۱۰ سال دیگر زندگی کنند. 
2. پیوند کلیه افراد فوت شده، به طور متوسط ​​۱۰ تا ۱۵ سال طول عمر افراد را افزایش می‌دهد. 
3. پیوند کلیه اهدا کنندگان زنده به طور متوسط ​​۱۵ تا ۲۰ سال طول عمر را افزایش می‌دهد. 

زندگی با نارسایی کلیه

برای اینکه در دوره دیالیز تا زمان پیوند کلیه پزشک توصیه‌هایی را برای بهبود کیفیت زندگی و کنار آمدن با بیماری می‌کند. این توصیه‌ها عبارت‌اند از: 

• بهتر است بیمار توسط نفرولوژیست ویزیت شده و پیوند کلیه را در نظر بگیرد. 
• بیمار باید به یک متخصص تغذیه مراجعه کرده و از یک برنامه غذایی مناسب برای کلیه پیروی کند. 
• فشار خون خود را در سطح سالم نگه دارد. 
• اگر دیابت دارد، قند خون خود را در سطح سالم نگه دارد 
• در بیشتر روزهای هفته به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت داشته باشد. 
• از مصرف الکل و سیگار یا تنباکو خودداری کند. 
• با سلامت روان و بیماری کلیوی آشنا شود. 

رژیم غذایی برای دفع سنگ کلیه را نیز مطالعه کنید !

رژیم غذایی نارسایی کلیه

دیالیز برخی از کارهایی را که کلیه‌ها در زمان سالم بودن انجام می‌دادند انجام می‌دهد، اما نمی‌تواند تمام کارهایی را که کلیه‌های سالم انجام می‌دهند انجام دهد. دیالیز، جایگزینی برای کلیه‌های سالم نیست و تنها می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ درصد از عملکرد کلیه‌های سالم را انجام دهد. بنابراین بیمار باید میزان خوردن و نوشیدن خود را در حین دیالیز کنترل کند. در رژیم غذایی نارسایی کلیه باید مصرف پروتئین مانند: تخم مرغ، مرغ، ماهی و بوقلمون را افزایش داد. بهتر است مصرف نمک، پتاسیوم و فسفر را به حداقل‌ترین حالت رساند و مصرف مایعات را کنترل کرد. 

کلام پایانی 

ESRD، مرحله پیشرفته‌ای از بیماری کلیه است که به علت آسیب جدی به کلیه‌ها، توانایی آن‌ها در انجام وظایف اساسی خود، مانند تصفیه خون و تولید ادرار را با اخلال مواجه می‌کند. این مشکل می‌تواند به دلایلی مانند: دیابت و فشار خون بالا باشد. علائم این بیماری شامل کم خونی، خستگی، تنگی نفس، تورم و درد کلیه می‌باشد. درمان آن شامل دیالیز (همودیالیز و دیالیز نفری) و پیوند کلیه است. در صورت تشخیص افت کلیه، مشاوره و درمان به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است تا عوارض جانبی و پیشرفت بیشتر بیماری مهار شوند و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد. 

سوالات متداول