سندرم نفروتیک باعث می‌شود کلیه‌ها پروتئین بیش از حد در ادرار آزاد کنند. علل آن شامل بیماری‌های کلیوی است که بر فیلترهای ریز داخل کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، به صورت کامل به بررسی علل، علائم، راه‌های تشخیص و روش‌های درمان این سندروم می‌پردازیم. برای آشنایی با این موارد و یادگیری راه پیشگیری از آن تا انتهای مقاله همراه ما باشید. 

سندرم نفروتیک چیست؟ 

سندرم نفروتیک، وضعیتی است که در آن کلیه‌ها مقدار زیادی پروتئین را در ادرار ترشح می‌کنند. این سندرم، معمولاً به دلیل مشکل در فیلترهای کلیه (گلومرول) ایجاد می‌شود که رگ‌های خونی ریز در کلیه‌ها هستند. آن‌ها مواد زائد و مایعات اضافی را از خون خارج می‌کنند و به عنوان ادرار به مثانه می‌فرستند. مواد زائد متداول عبارتند از: 

• ضایعات نیتروژن (اوره) 
• ضایعات ماهیچه‌ای (کراتینین) 
• اسیدها

در کلیه‌های سالم، گلومرول‌ها مواد زائد را فیلتر می‌کنند. آن‌ها به خون اجازه می‌دهند سلول‌ها و پروتئین‌های مورد نیاز بدن را برای عملکرد منظم حفظ کند. گلومرول‌های آسیب دیده اجازه می‌دهند پروتئین‌های خون از جمله آلبومین به ادرار نشت کنند. 

شایع‌ترین بیماری‌های کلیوی کدام‌اند؟

میزان شیوع سندرم نفروتیک 

سندرم Nephrotic، نسبتا نادر است و در حدود ۱ کودک از هر ۵۰۰۰۰ کودک در سال رخ می‌دهد. بیشتر کودکان در سنین ۲ تا ۵ سالگی تشخیص داده می‌شوند. احتمال ابتلا به آن در پسران تقریباً دو برابر بیشتر از دختران است و هر سال در ۳ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ بزرگسال رخ می‌دهد. 

تاثیر سندرم نفروتیک بر بدن 

اگر فردی سندرم نفروتیک دارد، از دست دادن پروتئین‌های مختلف ممکن است مشکلات مختلفی برای او ایجاد کند. برخی از پروتئین‌ها به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. هنگامی که آن پروتئین‌ها را در ادرار خود از دست می‌دهید، لخته‌های خون می‌توانند تشکیل شوند. 

ایمونوگلوبولین‌ها پروتئین‌هایی هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا با بیماری‌ها و عفونت‌ها مبارزه کند. هنگامی که ایمونوگلوبولین‌ها را از دست می‌دهد، در معرض خطر بیشتری از عفونت‌های عمومی است که بر سیستم‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد، که عبارتند از: 

• ذات الریه 
• سلولیت 
• پریتونیت 

علائم سندرم نفروتیک 

سندروم نفروتیک علائم مختلفی را به همراه دارد. اگر می‌خواهید از سلامت خود مطمئن شوید، بهتر است علائم بیماری‌هایی که به وجود آن‌ها شک دارید را بشناسید. شایع‌ترین نشانه‌های سندرم نفروتیک عبارتند از: 

• مقادیر زیاد (بیش از ۳.۵ گرم) پروتئین آلبومین موجود در ادرار (آلبومینوری) 
• سطوح بالای چربی و کلسترول در خون (هیپرلیپیدمی) 
• تورم (ادم)، معمولاً در پاها، 
• سطح پایین آلبومین در خون (هیپوآلبومینمی) 
• از دست دادن اشت‌ها
• احساس ناخوشی یا بیماری
• درد شکم (درد در هر نقطه از دنده تا لگن) 
• ادرار کف‌آلود
• از دست دادن مواد معدنی و ویتامین‌ها از جمله کلسیم و ویتامین D

عوارض

رایج‌ترین عوارض Nephrotic عبارتند از: 

• آسیب حاد کلیه: کلیه به طور ناگهانی به درستی کار نمی‌کند و دچار نارسایی می‌شود. 
• کم خونی: سلول‌های خونی سالم و کافی برای حمل اکسیژن به اندام‌های بدن وجود ندارند. 
• بیماری عروق کرونر: پلاک در شریان‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند، ایجاد می‌شود. 
• فشار خون بالا: خونی که در رگ‌های خونی جریان دارد با نیرویی بیشتر از حد معمول حرکت می‌کند. 
• کم کاری تیروئید: غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید را در جریان خون تولید و آزاد نمی‌کند. 

علل سندرم نفروتیک

بیماری‌های کلیوی اغلب به گلومرول آسیب می‌رسانند. این بیماری‌ها گلومرول‌ها را هدف قرار می‌دهند، اگرچه پزشکان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می‌افتد. یکی از دلایل آن رفلاکس ارداری است. گلومرول‌های آسیب دیده علت اصلی سندرم نفروتیک هستند، این بیماری‌ها عبارتند از: 

• آمیلوئیدوز: نوعی بیماری است که در آن پروتئین‌های آمیلوئید در اندام‌های حیاتی تجمع می‌یابد. آمیلوئیدوز، اغلب در کلیه‌ها رخ می‌دهد و بر توانایی آن‌ها در فیلتر کردن تأثیر می‌گذارد. 
• نفروپاتی مرتبط با دیابت: نفروپاتی، به این معنی است که کلیه به درستی کار نمی‌کند. در نفروپاتی مرتبط با دیابت، دیابت باعث آسیب یا اختلال در یک یا چند اعصاب کلیه می‌شود. به طور معمول باعث بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف عضلانی و درد در ناحیه آسیب دیده می‌شود. 
• گلومرولواسکلروز سگمنتال کانونی (FSGS): در FSGS، جای زخم بر نواحی کوچک برخی از گلومرول‌ها تأثیر می‌گذارد. ممکن است باعث تورم، نارسایی کلیه و از دست دادن پروتئین در ادرار شود. 
• لوپوس: لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب، تورم و درد در سراسر بدن از جمله کلیه‌ها می‌شود. 
• نفروپاتی غشایی: در نفروپاتی غشایی، سیستم ایمنی بدن به غشای فیلتر کننده در کلیه‌ها حمله می‌کند. 
• بیماری حداقل تغییر (MCD): این بیماری یک نوع نفروپاتی است که در آن کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند. MCD ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان شایع‌تر است. 

تشخیص سندرم نفروتیک

شیوه‌ها و روش‌های مختلفی برای تشخیص سندروم نفروتیک وجود دارد که پزشک بر اساس تشخیص خود و نیاز بیمار تصمیم می‌گیرد از کدام روش تشخیصی استفاده کند. آزمایش‌ها و روش‌های تشخیص این بیماری عبارتند از: 

• آزمایشات آنالیز ادرار
• آزمایشات خون
• بیوپسی کلیه

آزمایشات آنالیز ادرار

آزمایش ادرار، جنبه‌های بصری، شیمیایی و میکروسکوپی ادرار را بررسی می‌کند. پزشک، ممکن است چند نوع مختلف آزمایش ادرار را توصیه کند. در طول آزمایش نشانگر، در یک ظرف مخصوص در دفتر پزشک یا بیمارستان ادرار می‌کنید. سپس، پزشک، یک نوار کاغذ پوشیده شده با مواد شیمیایی خاص را در ظرف قرار می‌دهد. اگر آلبومین در ادرار وجود داشته باشد، میله اندازه گیری رنگ تغییر می‌کند. 

اگر پزشک، به اندازه گیری دقیق‌تری نیاز دارد، ممکن است آزمایش‌های پروتئین ادرار را توصیه کند. آزمایشات پروتئین ادرار ممکن است شامل یک نمونه ادرار یا جمع آوری ۲۴ساعته ادرار باشد. 

در یک نمونه ادرار، ظرف به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. تکنسین‌های آزمایشگاه میزان آلبومین و کراتینین را در ادرار مقایسه می‌کنند (نسبت آلبومین به کراتینین). اگر نمونه ادرار بیش از ۳۰ میلی گرم (میلی گرم) آلبومین به ازای هر گرم کراتینین داشته باشد، ممکن است علامت مشکل باشد. در طی آزمایش: 

• وقتی برای اولین بار از خواب بیدار می‌شوید طبق معمول در توالت ادرار کنید. 
• بقیه روز را تا زمانی که بخوابید در ظرف ادرار کنید. 
• روز بعد وقتی برای اولین بار از خواب بیدار شدید، برای آخرین بار در ظرف ادرار کنید. 
• سپس نمونه خود را به دفتر پزشک یا آزمایشگاه تحویل دهید. 

همچنین در مورد نوار مثانه نیز بخوانید!

آزمایشات خون

در طول آزمایش خون آلبومین، پزشک از یک سوزن نازک برای خارج کردن مقدار کمی خون از ورید بازوی استفاده می‌کند. نمونه خون برای آزمایش به آزمایشگاه می‌رود. سطح پایین آلبومین یا سایر پروتئین‌ها ممکن است نشان دهنده سندرم نفروتیک باشد. تکنسین‌های آزمایشگاه ممکن است سطح کلسترول و‌تری گلیسیرید خون را نیز آزمایش کنند. اگر سطح آلبومین خون پایین باشد ممکن است این سطوح افزایش یابد. 

بیوپسی کلیه

در طول بیوپسی کلیه، پزشک، قطعه کوچکی از بافت کلیه را برای بررسی در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ برمی دارد. ابتدا ناحیه مورد نظر را با یک بی‌حس کننده موضعی بی‌حس می‌کند تا دردی احساس نکنید. آن‌ها همچنین به فرد یک آرامبخش سبک می‌دهند تا کمک کند آرام شود. سپس، یک سوزن را از طریق پوست وارد کلیه می‌کنند تا نمونه بافت را جمع آوری کنند. اگر دیابت دارید و پزشک مشکوک به سندرم نفروتیک است، احتمالاً نیازی به بیوپسی کلیه ندارید. سابقه پزشکی، آزمایش ادرار و آزمایش خون اغلب برای کمک به تشخیص آن در نتیجه دیابت کافی است. 

درمان سندرم نفروتیک 

نه، سندرم نفروتیک قابل درمان نیست، اما اغلب در کودکان پس از رسیدن به اواخر سال‌های نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ از بین می‌رود. درمان به تسکین علائم آن کمک می‌کند و از آسیب بیشتر به کلیه‌ها جلوگیری می‌کند. روش‌های بهبود آن شامل رسیدگی به علت زمینه‌ای و انجام اقداماتی برای کاهش فشار خون بالا، کلسترول بالا، تورم و خطرات عفونت است. روش‌های مختلف درمانی معمولاً شامل داروها و تغییر در رژیم غذایی است. برخی از داروهای فشار خون می‌توانند بیماری کلیوی که باعث این بیماری می‌شوند را کم کنند که عبارتند از: 

• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) 
• مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) 

این داروها فشار داخل گلومرول را کاهش می‌دهند که آلبومینوری را کاهش می‌دهد. بسیاری از افراد برای تنظیم فشار خون خود به دو یا چند دارو نیاز دارند. علاوه بر یک مهارکننده ACE یا یک ARB، پزشک، ممکن است یک دیورتیک را توصیه کند. دیورتیک‌ها به کلیه‌ها کمک می‌کنند مایعات را از خون خارج کنند. دیورتیک‌ها، همچنین به کاهش فشار خون و تورم کمک می‌کنند. سایر داروهایی که به کاهش فشار خون کمک می‌کنند شامل مسدود کننده‌های بتا و مسدود کننده‌های کانال کلسیم هستند. همچنین، برای کاهش کلسترول، پزشک ممکن است داروهای استاتین را توصیه کند. 

بهتر است افرادی که nephrotic دارند واکسن آنفولانزا سالانه و واکسن پنوموکوک بزنند. واکسن پنوموکوک به محافظت از بدن در برابر عفونت باکتریایی پنوموکوک (new-ma-cah-cuss) کمک می‌کند. این باکتری‌ها ممکن است باعث عفونت گوش، گلودرد استرپتوکوکی، ذات الریه و مننژیت شوند. 

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را توصیه کند که به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. تنها در صورت ایجاد لخته خون از این داروها استفاده خواهید کرد. آن‌ها از سندرم نفروتیک یا علائم سندرم نفروتیک جلوگیری نمی‌کنند. 

کلام پایانی

در این مقاله، به صورت کامل تمام مسائل مربوط به سندروم nephrotic را مورد بررسی قرار دادیم و به علائمی که ایجاد می‌کند پرداختیم. این بیماری، ممکن است درد در شکم، ادرار کف‌آلود و احساس کلی بیماری رابه همراه داشته باشد، بنابراین تشخیص آن بسیار مهم است. ما راه‌های تشخیص آن را در این مقاله، به صورت کامل بررسی کردیم. 

سوالات متداول