عفونت‌های دستگاه ادراری در آقایان و بانوان (UTI)، عفونت‌های شایعی هستند که مثانه، کلیه‌ها و لوله‌های متصل به آن‌ها را درگیر می‌کنند. هر فرد می‌تواند به این بیماری مبتلا شود، اما درصد شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. برخی از بانوان به طور پیاپی دچار این بیماری می‌شوند. درمان عفونت دستگاه ادراری در آقایان و بانوان به جهات مختلفی اهمیت دارد که در ادامه به انواع روش درمان آن می‌پردازیم، تا آخر همراه ما باشید.

عفونت ادراری چیست؟

عفونت دستگاه ادراری یک نوع عفونت بسیار شایع در سیستم ادراری بیمار است. این اختلال می‌تواند هر بخشی از سیستم ادراری شما را درگیر کند. باکتری‌ها – به ویژه E. coli – شایع‌ترین علت UTI هستند. علائم شامل نیاز به دفع مکرر، درد هنگام ادرار کردن و درد در پهلو یا کمر است. آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند اکثر UTI‌ها را درمان کنند. دلیل آن که شیوع این بیماری در زنان نسبت به مردان بیشتر است، این می‌باشد که مجرای ادرار آن‌ها کوتاهتر از مردان است و به مقعد آن‌ها نزدیکتر است.

علائم عفونت ادراری

این علائم مربوط به دو نوع عفونت رایج به نام‌های عفونت مثانه و عفونت کلیه است.در ادامه این علائم را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

عفونت مثانه (سیستیت)

عفونت مثانه (سیستیت) یا مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) به عنوان UTIs تحتانی شناخته می‌شود. علائم این بیماری عبارت‌اند از:

• نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول
• درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
• نیاز ناگهانی به ادرار
• تخلیه نشدن کامل مثانه
• درد در پایین شکم
• ادرار کدر، بدبو یا حاوی خون
• احساس ناراحتی، درد و خستگی به طور دائمی

عفونت کلیه‌ها یا حالب‌ها

عفونت کلیه‌ها یا حالب‌ها (لوله‌هایی که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کنند) به عنوان UTIs فوقانی شناخته می‌شوند. اینها می‌توانند علائم مشابه عفونت‌های ادراری پایین را ایجاد کنند و همچنین:

• تب (درجه حرارت بالا) ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) یا بالاتر
• درد در پهلو یا کمر
• تب و لرز
• احساس بیمار بودن
• احساس در قسمت تحتانی شکم یا پشت (زیر دنده ها)
• گیجی
• وجود خون در ادرار
• بی‌قراری یا اضطراب

این علائم به معنای ابتلا به عفونت کلیه است که اگر درمان نشود،  تشدید شده و باعث سپسیس می‌شود.

دیگر علائم خطرناک عفونت ادراری در خانم‌ها و آقایان

• علائم شدید یا بدتر می‌شوند
• علائم بعد از چند روز شروع به بهبود نکرده باشند
• فرد اغلب به عفونت ادراری مبتلا می‌شود
• علائم پس از درمان عود کنند

درمان عفونت دستگاه ادراری در آقایان و بانوان

درمان عفونت دستگاه ادراری در آقایان و بانوان، بستگی به نوع و شدت آن، علائم مرتبط و عوامل دیگری که در نظر گرفته می‌شود، دارد. در ادامه، روش‌های درمانی عفونت ادراری را بررسی می‌کنیم:

• مصرف آنتی‌بیوتیک: بسته به نوع باکتری که عفونت را ایجاد کرده است، پزشک ممکن است یک دوره آنتی‌بیوتیک تجویز کند. مهم است که آنتی‌بیوتیک را به طور کامل به مدت زمانی که پزشک تعیین کرده است مصرف کنید. انواع آنتی‌بیوتیک‌ها عبارت‌اند از:
  • نیتروفورانتوئین.
  • سولفونامیدها (داروهای سولفا)، مانند سولفامتوکسازول/تری متوپریم.
  • آموکسی سیلین.
  • سفالوسپورین‌ها مانند سفالکسین.
  • داکسی سایکلین.
  • فسفومایسین
  • کینولون ها، مانند سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین
• مصرف مایعات بیشتر: آب و مایعات بیشتری مثل آب، آب لیموترش، عرقیجات گیاهی و سایر مایعات طبیعی را مصرف کنید. این کار به تخلیه و شستشوی مجاری ادراری کمک کرده و عوارض عفونت را کاهش می‌دهد.
• استراحت و گرما درمانی: در صورت نیاز، استراحت کنید و ازحوله گرم یا پتو برای کاهش درد و تسکین علائم استفاده کنید.
• جلوگیری از تحریک مجاری ادراری: از مصرف مواد محرک مثل قهوه، الکل و ادویه‌جات قوی خودداری کنید. همچنین، توالت را به موقع استفاده کنید و از تحمل طولانی مدت ادرار بپرهیزید.
• پیگیری با پزشک: در صورت‌عدم بهبودی، تشدید علائم یا عود عفونت، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید و مشکل را مطرح کنید تا بررسی‌های دیگر و درمان مکمل انجام شود.

تشخیص و آزمایشات

اگر علائم عفونت ادراری دارید، با پزشک صحبت کنید. آن‌ها درباره علائم شما سؤالاتی می‌پرسند، سابقه پزشکی شما را مرور می‌کنند و معاینه فیزیکی انجام می‌دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند آزمایش‌هایی را برای کمک به تأیید تشخیص سفارش دهند.

پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای تشخیص UTI تجویز کند، این آزمایشات عبارت‌اند از:

• آزمایش ادرار: در طول این آزمایش، فرد در یک ظرف مخصوص ادرار می‌کند. پزشک نمونه را به آزمایشگاه می‌فرستد، جایی که تکنسین‌ها با استفاده از متغیرهای متعدد مانند: نیتریت‌ها، لکوسیت استراز و گلبول‌های سفید خون، آن را برای علائم عفونت ادراری بررسی می‌کنند.
• کشت ادرار: فرد در یک ظرف مخصوص ادرار می‌کند و تکنسین‌های آزمایشگاه نمونه ادرار را برای رشد و شناسایی باکتری‌های موجود آزمایش می‌کنند. کشت ادرار مهم است زیرا به پزشک کمک می‌کند تا مناسب‌ترین درمان را تعیین کند.

اگر عفونت فرد به درمان پاسخ ندهد، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای بررسی دستگاه ادراری فرد برای تشخیص بیماری یا آسیب تجویز کند. این آزمایشات به این شرح هستند:

• سونوگرافی: سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که به پزشک کمک می‌کند تا اندام‌های داخلی را بررسی کند. سونوگرافی بدون درد است و نیازی به آمادگی ندارد.
• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن: سی تی اسکن یکی دیگر از تست‌های تصویربرداری است. این یک نوع اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از بدن فرد – مانند برش‌ها – می‌گیرد که تصاویر سه بعدی از داخل بدن او ایجاد می‌کند. سی تی اسکن دقیق‌تر از اشعه ایکس استاندارد است.
• سیستوسکوپی: سیستوسکوپی از یک سیستوسکوپ برای بررسی داخل مثانه از طریق مجرای ادرار استفاده می‌کند. سیستوسکوپ ابزاری نازک با یک عدسی و یک نور در انتهای آن است.

علل عفونت ادراری در خانم‌ها و آقایان

عفونت ادراری زمانی رخ می‌دهد که دستگاه ادراری معمولاً توسط باکتری، عفونی می‌شود. در بیشتر موارد، باکتری‌های روده از طریق مجرای ادرار وارد دستگاه ادراری می‌شوند. این بیماری ممکن است هنگام شستن ناحیه تناسلی یا داشتن رابطه جنسی رخ دهد. اما اغلب مشخص نیست که چرا این اتفاق می‌افتد.

موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهد:

• شرایطی که دستگاه ادراری شما را مسدود می‌کند، مانند سنگ کلیه
• مشکل در تخلیه کامل مثانه
• استفاده از دیافراگم ضد بارداری یا کاندوم‌های پوشیده شده با اسپرم کش
• بیماری دیابت
• سیستم ایمنی ضعیف – به عنوان مثال از شیمی درمانی یا HIV
• سوند ادراری (لوله‌ای در مثانه که برای تخلیه ادرار استفاده می‌شود)
• بزرگ شدن غده پروستات در مردان

پیشگیری از عفونت ادراری

برای جلوگیری از عفونت ادراری بهتر است برخی نکات را رعایت کنید و از انجام برخی کارها پرهیز کنید. کارهایی که می‌توانید برای جلوگیری از UTI انجام دهید عبارتند از:

• به محض نیاز به ادرار کردن به توالت بروید
• همیشه مثانه خود را کاملا خالی کنید
• به خوبی هیدراته بمانید
• وقتی به توالت می‌روید، اندام تناسلی را به خوبی بشویید
• در اسرع وقت بعد از رابطه جنسی ادرار کنید
• به صورت منظم استحمام کنید
• به جای مواد مصنوعی مانند نایلون، از لباس زیر ساخته شده از پنبه استفاده کنید
• از پوشیدن شلوار جین و شلوار تنگ خودداری کنید
• از صابون یا پودر‌های نا مرغوب و حمام با مواد شوینده عطری در اطراف اندام تناسلی خود استفاده نکنید – به جای آن از حمام‌های ساده و بدون عطر استفاده کنید.
• از دیافراگم یا کاندوم‌هایی که روی آن‌ها روان کننده اسپرم کش است استفاده نکنید – نوع دیگری از پیشگیری از بارداری را امتحان کنید.

کلام پایانی

در این مقاله با درمان عفونت دستگاه ادراری در آقایان و بانوان به صورت کامل آشنا شدیم. همچنین راه‌های پیشگیری و دلایل ابتلا به این بیماری در مردان و زنان را مورد بررسی قرار دادیم. انتظار است بعد از خواندن این مقاله به صورت کامل با این موضوع آزمایشات مورد نیاز و علائم این بیماری که شیوع بالایی دارد آشنا شده باشید.