متخصصان، معمولاً سنگ کلیه را بر اساس اندازه، محل و نوع آن‌ها درمان می‌کنند. در اکثر مواقعی که فرد توان دفع سنگ را دارد پزشک داروهای ضد درد و مصرف آب زیاد را توصیه می‌کند. سنگ کلیه بزرگتر یا سنگ کلیه که مجرای ادرار را مسدود می‌کند و باعث درد شدید می‌شود، نیاز به درمان فوری دارد. در ادامه این مطلب به بررسی روش های دفع سنگ کلیه می‌پردازیم .

درمان‌ سنگ کلیه چگونه است ؟

درمان سنگ کلیه توسط پزشک با بررسی نوع و اندازه سنگ اتخاذ می‌شود. روش‌های بسیاری برای درمان و پیشگیری از ایجاد تشکیل سنگ‌های کلیه وجود دارد. اکثر درمان‌ها توسط متخصص انجام می‌شود، اما اقدامات درمانی پیشگیرانه، توصیه‌هایی است که توسط پزشک به بیمار می شود و خود فرد باید آن کارها را انجام دهد. همچنین روش‌های درمان خانگی و طب گیاهی برای دفع سنگ کلیه بسیار مرسوم است.

برای سنگ‌های کوچک کلیه، که ممکن است بدون درمان از دستگاه ادراری عبور کنند. اگر فرد قادر به دفع سنگ کلیه باشد، متخصص از او می‌خواهد که سنگ کلیه را در یک ظرف مخصوص نگه دارد تا سنگ کلیه را برای بررسی نوع سنگ به آزمایشگاه فرستد. در مورد سنگ حالب هم بخوانید!

روش های درمان سنگ کلیه

درمان‌های مختلفی برای سنگ کلیه‌های گوناگون، وجود دارد که در ادامه به این روش‌های درمانی می‌پردازیم. روش‌های درمانی سنگ کلیه عبارت‌اند از: 

شکستن سنگ کلیه

متخصص اورولوژی می‌تواند سنگ کلیه را با روش ESWL جدا کرده یا آن را به قطعات کوچک تقسیم کند.در روش سنگ‌شکنی با موج شوک (ESWL: Extracorporeal shock wave lithotripsy) پزشک می‌تواند از پیوند خارجی NIH سنگ‌شکنی موج شوک برای شکستن سنگ کلیه، به قطعات کوچک استفاده کند. سپس قطعات کوچکتر سنگ کلیه از مجرای ادرار شما خارج می شوند .

سیستوسکوپی و یورتروسکوپی

در طول سیستوسکوپی، پزشک از یک سیستوسکوپ، برای بررسی داخل مجرای ادرار و مثانه استفاده می‌کند تا سنگ را در مجرای ادرار یا مثانه پیدا کند. در طول یورتروسکوپی، پزشک از یورتروسکوپ، استفاده می‌کند که طولانی‌تر و نازک‌تر از سیستوسکوپ است تا تصاویر دقیقی از پوشش مجرای حالب و کلیه‌ها را ببیند. پزشک سیستوسکوپ یا یورتروسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد بدن می‌کند تا بقیه دستگاه ادراری را ببیند و هنگامی که سنگ پیدا شد، پزشک می‌تواند آن را خارج کند یا آن را به قطعات کوچکتر تقسیم کند. پزشک این اقدامات را در بیمارستان با بیهوشی انجام می‌دهد که معمولاً بیمار در همان روز می‌تواند مرخص شود. 

نفرولیتوتومی از راه پوست

در این روش درمانی، پزشک بعد از بیهوشی بیمار، دستگاه نفروسکوپ که ابزار نازکی برای تشخیص و برداشتن سنگ کلیه است، استفاده می‌کند. با ایجاد برش‌های کوچک دستگاه نفروسکوپ وارد بدن بیمار می‌شود. در صورتی که سنگ‌های تشکیل شده بزرگتر باشد، معمولا از لیزر برای شکستن آن‌ها استفاده می‌شود. نفرولیتوتومی از راه پوست تحت نظارت لاپاراسکوپی انجام می‌شود. 

پزشک معمولا می‌خواهد ادرار به مدت ۲۴ ساعت پس از دفع یا برداشتن سنگ کلیه برای انجام آزمایشات داخل ظرف مخصوص قرار بگیرد. سپس پزشک، می‌تواند میزان ادرار فرد در یک روز را به همراه سطوح مواد معدنی در ادرار اندازه گیری می‌کند. 

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی کلیه، یک روش جراحی تهاجمی است که برای برداشت یا شکستن سنگ‌های کلیه استفاده می‌شود. در این روش، چندین سوراخ کوچک در دیوار شکم ایجاد می‌شود تا دستگاه لاپاروسکوپ (یک لوله با نور و دوربین) و ابزار جراحی به داخل شکم و کلیه هدایت شوند.

جراحی آندوسکوپی کلیه

آندوسکوپی سنگ کلیه یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای برداشت یا شکستن سنگ‌های کلیه استفاده می‌شود. در این روش، ابزار‌های جراحی بدون نیاز به برش یا سوراخ در دیوار شکم از طریق مجرای ادراری به داخل کلیه و سیستم ادراری وارد می‌شوند. همچنین درمورد تفاوت آپاندیس و سنگ کلیه نیز بخوانید!

داروها

اگر فرد مبتلا به سنگ کلیه باشد، پزشک نیز ممکن است داروهایی را برای درمان جلوگیری از سنگ کلیه تجویز کند. بسته به نوع سنگ کلیه و نوع دارویی که پزشک تجویز می‌کند، ممکن است دارو برای چند هفته، چند ماه یا بیشتر مصرف شود. این داروها عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند:سپتریاکسون،سیپروفلوکساسین و دوکسی‌سایکلین
• آلفا بلوکرها: مانند تامسولوزین، ترازوسین
• دیورتیک‌ها: مانند فوروزماید (فروسماید)، هیدروکلروتیازید
• آلفا-ردوکتازها: مانند فیناستراید، دوتاستراید

به عنوان مثال، در صورت تشکیل سنگ استروویت، مصرف آنتی بیوتیک خوراکی برای ۱ تا ۶ هفته یا احتمالاً بیشتر توصیه می‌شود و اگر نوع دیگری از سنگ تشکیل شده باشد، ممکن است، مصرف یک قرص سیترات پتاسیم ۱ تا ۳ بار در روز، برای ماه‌ها یا حتی بیشتر توصیه شود؛ تا زمانی که پزشک تشخیص دهد که فرد دیگر در معرض خطر سنگ کلیه قرار ندارد. 

جراحی پرکاری پاراتیروئید

افراد مبتلا به هیپرپاراتیروئیدیسم، وضعیتی که منجر به کلسیم بیش از حد در خون می‌شود، گاهی اوقات دچار سنگ‌های کلسیمی می‌شوند. درمان هیپرپاراتیروئیدیسم، شامل جراحی برای برداشتن غده پاراتیروئید غیرطبیعی می‌باشد. برداشتن پیوند خارجی غده پاراتیروئید NIH پرکاری پاراتیروئید را درمان می‌کند و می‌تواند از سنگ کلیه جلوگیری کند. جراحی گاهی اوقات باعث عوارضی از جمله عفونت می‌شود. 

درمان خانگی سنگ کلیه

در هر صورت، رعایت یک رژیم غذایی سالم و متوازن، مصرف آب کافی و رفع فاکتورهای خطر مانند ژنتیک، تغذیه نامناسب و مشکلات آب و هوا، می‌تواند به طور کلی به بهبود سلامت کلیه‌ها و کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه کمک کند. همچنین، مهم است که در صورت داشتن سنگ کلیه، به دستورات و نصایح پزشک پایبند بود و درمان معمولاً توسط تیم درمانی متخصص انجام شود. 

رژیم غذایی سنگ کلیه را مطالعه کنید !

توجه داشته باشید که این توصیه‌ها براساس اطلاعات عمومی و مطالعات آزمایشگاهی است و هیچ یک از این گیاهان به عنوان درمان اصلی سنگ کلیه تایید نشده‌اند. همچنین، هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا استفاده از درمان تکمیلی گیاهی باید با پزشک مشورت شود، به خصوص اگر فرد دارای عوارض یا بیماری‌های دیگر نیز باشد. درمان‌های خانگی سنگ کلیه عبارت‌اند از:

• نوشیدن مایعات
• درمان گیاهی 
• ورزش درمانی برای دفع سنگ کلیه

نوشیدن مایعات

در اکثر اوقات، بهترین شیوه برای پیشگیری و درمان انواع مختلف سنگ کلیه، نوشیدن مایعات به میزان کافی در روز است. این کار با رقیق نگه داشتن ادرار موجب دفع بهتر مواد معدنی موجود در ادرار می‌شود که مواد تشکیل دهنده سنگ هستند. آب مهم‌ترین و بهترین مایعات برای نوشیدن است اما نباید از مصرف دیگر مایعات مانند: آب مرکبات مانند: پرتقال و لیمو فراموش کرد. این مایعات حاوی سیترات هستند و باعث پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه می‌شوند.

درمان گیاهی 

درمان گیاهی سنگ کلیه، به عنوان یک روش تکمیلی و پشتیبان برای درمان سنگ کلیه استفاده می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که در صورت داشتن سنگ کلیه، مشورت با پزشک، قبل از استفاده از هر گونه درمان گیاهی یا رژیم غذایی خاص الزامی است. در بعضی موارد، درمان گیاهی نمی‌تواند سنگ کلیه را به طور کامل برطرف کند و برای از بین بردن سنگ‌ها ممکن است نیاز به روش‌های دیگری مانند جراحی یا لیتوتریپسی باشد. 

در ادامه چند گیاه دارویی شناخته شده که در دفع سنگ کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرند را نام می‌بریم که عبارت‌اند از: 

• بومادران (Phyllanthus niruri): این گیاه به عنوان یک ضد سنگ کلیه طبیعی شناخته می‌شود و ممکن است به کاهش سایز و تشکیل سنگ‌های کلیه کمک کند. 
• زرشک (Berberis vulgaris): زرشک، دارای خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی است و ممکن است در بهبود علائم مرتبط با سنگ کلیه مفید باشد. 
• شیرین بیان (Licorice root): این گیاه، خواص ضد التهابی و ضد اسپاسمی دارد، همچنین می‌تواند در علائم مرتبط با سنگ کلیه موثر باشد. 
• دارچین (Cinnamon): دارچین، خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد و ممکن است در بهبود علائم سنگ کلیه کمک کند. همچنین، ممکن است در کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه نیز موثر باشد. 
• آویشن (Thyme): آویشن، یک گیاه ضد باکتری است و در کاهش التهاب و تسکین درد مرتبط با سنگ کلیه تاثیر دارد. 
• رزماری (Rosemary): گل رزماری، خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم دارد که به تسکین درد و التهاب مرتبط با سنگ کلیه کمک می‌کند. 
• آلوئه ورا (Aloe Vera): آلوئه ورا نیز مانند دیگر گیاهان خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد و ممکن است در بهبود علائم سنگ کلیه مفید باشد. 

ورزش برای درمان سنگ کلیه

انجام برخی تمرینات کششی و فعالیت‌های خاص، تا حد زیادی بر روی درمان سنگ کلیه تاثیر دارد، همچنین این فعالیت‌ها باعث پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه نیز می‌شود. انجام فعالیت‌های ورزشی هوازی مانند: پیاده روی، دوچرخه سواری و… و انجام ورزش‌های دیگر مانند یوگا و ایروبیک از جمله ورزش‌های تاثیر گذار بر درمان و پیشگیری سنگ کلیه هستند.

همچنین در مورد سنگ کلیه در بارداری بخوانید!

سخن پایانی

سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها است که در بسیاری از مردم به دلایل مختلف رخ می‌دهد. درمان‌های سنگ کلیه توسط پزشک و متخصص انجام می‌شود، لیکن برای پیشگیری از ابتلا به این مشکل راه‌کارهایی وجود دارد که هر فرد می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. باید توجه داشت برای استفاده از شیوه‌های درمان خانگی، با پزشک مشورت کرد.

سوالات متداول