سنگ کلیه، توده‌های سخت و کوچک تشکیل‌شده از مواد معدنی است که در کلیه‌ها ایجاد می‌شود و به یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری در بین افراد با سنین مختلف تبدیل شده است. برخی از انواع سنگ کلیه هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما برخی دیگر، با حرکت به سمت مجاری ادراری، درد و مشکلات جدی به وجود می‌آورند. اگر شما هم از دردهای سنگ کلیه رنج می‌برید یا نگران ابتلا به این مشکل هستید، بهتر است بدانید که عوامل مختلفی مانند: سبک زندگی، میزان مصرف آب، تغذیه و برخی مشکلات متابولیکی در ایجاد سنگ کلیه نقش دارند. خوشبختانه درمان‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد که بسته به نوع و اندازه سنگ، میزان درد و وضعیت سلامت فرد، توسط پزشک انتخاب می‌شود. در این مقاله موثرترین روش‌های درمان سنگ کلیه را بررسی می‌کنیم تا شما بتوانید با بهترین گزینه‌ها برای درمان این مشکل آشنا شوید. تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا با اقدامات قبل و بعد از درمان، انواع روش‌های درمان، تمرینات ورزشی برای دفع سنگ و بهترین درمان‌های خانگی آشنا شویم.

اهمیت درمان سنگ کلیه 

درمان سنگ کلیه معمولا با دو هدف انجام می‌شود: تسکین درد شدید و جلوگیری از آسیب‌های جدی به کلیه‌ها و سایر بخش‌های بدن که ممکن است عوارض خطرناکی برای بیمار ایجاد کند. انواع روش درمان سنگ کلیه بسته به اندازه، محل و نوع سنگ شامل مصرف داروهای مختلف، درمان‌های خانگی و جراحی یا درمان‌های غیرجراحی می‌شود. این درمان‌ها سنگ را از بدن خارج می‌کنند و به حفظ عملکرد طبیعی کلیه‌ها نیز کمک می‌کنند. سنگ‌های کلیه در اندازه‌های مختلفی تشکیل می‌شوند، اما گاهی به اندازه‌ای بزرگ می‌شوند که باعث مسدود شدن مجاری ادراری می‌شوند. اهمیت درمان سنگ کلیه به این دلیل است که اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند به عفونت‌های ادراری، آسیب به کلیه‌ها و سایر مشکلات جدی منجر شود. 

انواع روش‌های پزشکی درمان سنگ کلیه

برای درمان سنگ کلیه، روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام در شرایط خاصی به‌کار می‌روند و بسته به نوع سنگ، مکان تشکیل سنگ و شرایط عمومی بیمار، پزشک بهترین روش را انتخاب می‌کند. در برخی موارد، سنگ‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که به‌طور طبیعی از بدن دفع می‌شوند، اما در موارد دیگر، نیاز به روش‌های پزشکی برای دفع سنگ وجود دارد. برخی از این روش‌ها به‌طور مستقیم روی سنگ تاثیر می‌گذارند و آن را خرد می‌کنند، اما برخی دیگر برای بهبود جریان ادرار و آسان شدن دفع سنگ استفاده می‌شوند. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به وضعیت بیمار، پزشک تصمیم می‌گیرد که کدام روش مناسب‌تر است. 

مصرف قرص برای درمان سنگ کلیه

مصرف انواع قرص‌ها یکی از روش‌های رایج و کم‌تهاجم برای درمان سنگ کلیه است. این داروها معمولا برای کوچک‌تر کردن سنگ‌ها، کاهش درد و کمک به دفع آن‌ها از بدن تجویز می‌شوند. برخی از این داروها به حل شدن یا شکستن سنگ‌های کلیه کمک می‌کنند، در حالی که برخی دیگر برای کاهش التهاب و درد در طول فرآیند دفع سنگ‌ها تجویز می‌شوند. برای درمان سنگ کلیه با دارو بهتر است با پزشک مشورت کنید، زیرا استفاده خودسرانه از داروها اثرات منفی به همراه دارد. داروهای سنگ‌شکن برای کمک به خرد کردن و دفع راحت‌تر سنگ‌های کلیه تجویز می‌شوند و با ایجاد تغییراتی در ترکیب شیمیایی سنگ‌ها، باعث کاهش اندازه سنگ می‌شوند و به دفع راحت سنگ کمک می‌کنند. انتخاب داروی مناسب بستگی به نوع سنگ و شرایط کلی بیمار دارد. یکی از قوی‌ترین داروهای سنگ‌شکن که پزشکان تجویز می‌کنند، تامسولوسین (Flomax) است، البته در بسیاری از شرایط پزشک مصرف شربت دفع سنگ کلیه را نیز توصیه می‌کند. برای مثال شربت گزنه زردبند که به عصاره اورتیکا مشهور است، یکی از بهترین شربت‌ها برای دفع سنگ کلیه است. 

در رابطه با انواع داروهای دفع سنگ کلیه بیشتر بخوانید.

استفاده از آمپول برای دفع سنگ کلیه

در برخی موارد که سنگ کلیه به اندازه‌ای بزرگ است که از طریق داروهای خوراکی و درمان‌های دیگر قابل دفع نیست، پزشکان استفاده از آمپول‌های خاص را برای راحت‌تر کردن دفع سنگ‌ها از بدن توصیه می‌کنند. این آمپول‌ها معمولا شامل ترکیباتی هستند که به افزایش انقباضات عضلات مجاری ادراری کمک می‌کنند و باعث می‌شوند که سنگ‌ها سریع‌تر و راحت‌تر از بدن خارج شوند. استفاده از آمپول‌های دفع سنگ معمولا درد را کاهش می‌دهند و مدت زمان دفع سنگ‌ها را کوتاه می‌کند. این روش درمانی بهتر است تحت نظر پزشک انجام شود و برای افرادی که به‌دلایل مختلف نمی‌توانند از روش‌های دیگر درمان استفاده کنند، یک گزینه مؤثر است.

سنگ‌شکنی سنگ کلیه

سنگ‌شکنی یکی از روش‌های رایج و موثر برای درمان سنگ‌های کلیه است که در آن از امواج شوک برای شکستن سنگ‌ها به قطعات کوچکتر استفاده می‌شود. درواقع، قطعات سنگ کلیه پس از شکسته شدن با روش سنگ شکنی به‌راحتی از طریق مجاری ادراری دفع می‌شوند. این روش برای سنگ‌های کوچک یا متوسط مناسب است و یک روش درمانی غیر تهاجمی است. در فرآیند سنگ‌شکنی، شما کمی درد احساس می‌کنید، اما بهتر است بدانید این روش کم‌خطر و موثر است، پس ارزش تحمل درد را دارد. همچنین، سنگ‌شکنی در مقایسه با جراحی‌های سنتی، دوران نقاهت کمتری دارد و معمولا به‌عنوان اولین گزینه درمان پزشکی برای سنگ کلیه در نظر گرفته می‌شود.

آندوسکوپی سنگ کلیه

یکی دیگر از روش‌های رایج و موثر برای درمان انواع مختلف سنگ‌های کلیه روش آندوسکوپی است که در آن از یک ابزار خاص به نام آندوسکوپ، برای مشاهده دستگاه ادراری و حذف سنگ‌ها استفاده می‌شود. در این روش، آندوسکوپ از طریق مجاری ادراری وارد بدن می‌شود و پزشک می‌تواند با استفاده از آن سنگ‌ها را تشخیص دهد و از بدن خارج کند. این روش معمولا در شرایطی که سنگ‌ها بزرگ یا در مکان‌هایی مانند حالب قرار دارند، به کار می‌رود. در روش آندوسکوپی معمولا زمان بهبودی بیمار نسبت به روش‌های جراحی سنتی، بسیار کوتاه‌تر است.

اورتروسکوپی سنگ کلیه

اورتروسکوپی نیز یکی از روش‌های جدید و محبوب برای درمان سنگ‌های کلیه است. در این روش درمانی از یک ابزار خاص به نام اورتروسکوپ برای مشاهده و حذف سنگ‌ها از داخل حالب استفاده می‌شود. این روش نیز مانند آندوسکوپی معمولا برای سنگ‌هایی که در حالب قرار دارند و به‌راحتی قابل دسترسی نیستند، استفاده می‌شود. اورتروسکوپی یک جراحی کم‌تهاجمی است که مزایای زیادی دارد. در این روش نیز دوره نقاهت بیمار کوتاه است و بیمار می‌تواند به‌سرعت به زندگی عادی خود بازگردد. 

نفرولیتوتومی سنگ کلیه

نفرولیتوتومی یک روش جراحی برای درمان سنگ‌های بزرگ کلیه است که در آن با استفاده از ابزارهای خاص سنگ‌ها از کلیه برداشته می‌شوند. این روش معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که سنگ‌ها بسیار بزرگ هستند یا در مکان‌هایی قرار دارند که به‌سختی با دیگر روش‌های غیرجراحی درمان می‌شوند. برای انجام نفرولیتوتومی ابتدا پزشک یک برش کوچک در پوست ایجاد می‌کند و پس از آن سنگ‌ها را به‌طور مستقیم از داخل کلیه برمی‌دارد. این روش یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان انواع سنگ‌های کلیه مخصوصا در موارد پیچیده است، اما چون نیاز به جراحی دارد، زمان بهبودی آن طولانی‌تر از روش‌های دیگر است.

روش‌های درمان خانگی سنگ کلیه

در بسیاری از موارد، با کمک درمان‌های خانگی می‌شود به دفع سنگ‌ها و تسکین علائم کمک کرد. روش‌های خانگی معمولا زمانی پیشنهاد می‌شوند که سنگ‌ها کوچک باشند و بیمار بتواند به صورت طبیعی سنگ را دفع کنند. در روش درمان خانگی سنگ کلیه، بدون این که نیاز به مصرف داروهای شیمیایی باشد، بیمار می‌تواند خیلی راحت سنگ را از بدن خارج کند. البته لازم است قبل از شروع هرگونه درمان خانگی، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که سنگ کلیه کوچک است و نیاز به انجام درمان پزشکی ندارد. در ادامه روش‌های درمان خانگی را بررسی می‌کنیم.

نوشیدن آب

نوشیدن آب یکی از مهم‌ترین و موثرترین روش‌های خانگی برای کمک به دفع سنگ کلیه است. آب به تمیز کردن مجاری ادراری کمک می‌کند و باعث می‌شود سنگ‌های کوچک راحت‌تر از بدن خارج شوند. معمولا توصیه می‌شود افراد مبتلا به سنگ کلیه روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب بنوشند تا روند دفع سنگ راحت‌تر شود. نوشیدن آب کافی از غلیظ شدن ادرار جلوگیری می‌کند و این شرایط از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند. همچنین، نوشیدن آب به کاهش درد هنگام دفع سنگ‌ها نیز کمک می‌کند. برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه بهتر است از آب معدنی یا آب تصفیه‌شده استفاده کنید و از مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند یا کافئین خودداری کنید.

در مورد تغییر رنگ ادرار بیشتر بخوانید.

درمان سنگ کلیه با آبلیمو تازه

یکی دیگر از راه‌های طبیعی و موثر برای کمک به دفع سنگ کلیه، مصرف آبلیمو تازه است. آبلیمو حاوی سیترات است که از تشکیل سنگ‌های کلسیمی جلوگیری می‌کند و سیترات موجود در آبلیمو به شکستن سنگ‌ها و کوچک‌تر شدن آن‌ها کمک می‌کند. یک لیمو تازه را نصف کرده، عصاره آن را در یک لیوان آب ولرم بریزید و روزانه ۲ تا ۳ بار بنوشید. نوشیدن آبلیمو علاوه بر اینکه به دفع سنگ‌ها کمک می‌کند، در پاکسازی کلیه‌ها نیز تاثیر زیادی دارد و استفاده منظم از آبلیمو، می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید نیز کمک کند.

 در مورد بهترین رژیم غذایی سنگ کلیه بیشتر بخوانید.

تاثیر کرفس بر دفع سنگ کلیه

کرفس یکی از گیاهان طبیعی است که خواص دیورتیک (ادرارآور) دارد و به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند. مصرف آب کرفس باعث افزایش تولید ادرار می‌شود و باعث دفع سنگ‌ها از طریق مجاری ادراری می‌شود. همچنین کرفس خاصیت ضدالتهابی دارد و باعث کاهش درد و التهاب ناشی از سنگ کلیه نیز می‌شود. برای استفاده از این روش، می‌توانید آب کرفس تازه را یک یا دو بار در روز بنوشید. افرادی که سابقه فشار خون پایین یا مشکلات کلیوی دارند، بهتر است قبل از مصرف زیاد کرفس با پزشک مشورت کنند.

دفع سنگ کلیه با خوردن انار

انار یکی دیگر از میوه‌های مفید برای سلامت کلیه‌ها است؛ آب انار خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد و در دفع بهتر سنگ‌های کلیه تاثیر دارد. این میوه به کاهش سطح اسید ادرار کمک می‌کند که باعث پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید می‌شود. برای نتیجه گرفتن با این روش، بهتر است روزانه یک لیوان آب انار تازه بنوشید، البته توجه کنید که آب انار بدون شکر باشد تا تاثیر بهتری بر روی کلیه‌ها داشته باشد. مصرف مداوم انار به پاکسازی کلیه‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها نیز کمک می‌کند.

ریحان برای دفع سنگ کلیه

مصرف سبزیجات یکی از رایج‌ترین درمان‌های خانگی برای کمک به دفع سنگ کلیه است و ریحان به عنوان یک گیاه دارویی با خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی از جمله بهترین سبزیجات برای دفع سنگ کلیه است. ترکیبات موجود در این گیاه باعث تنظیم سطح اسید اوریک در بدن می‌شود و خطر تشکیل سنگ‌های کلیه را کاهش می‌دهد. ترکیب یک قاشق چای‌خوری آب ریحان تازه با یک قاشق عسل تاثیر شگفت‌انگیزی در درمان سنگ کلیه و پیشگیری از عوارض ناشی از دفع سنگ کلیه دارد. معمولا توصیه می‌شود این ترکیب را به صورت روزانه مصرف کنید. همچنین می‌توانید ریحان را به صورت دمنوش میل کنید. 

سیاه‌دانه و عسل

سیاه‌دانه خاصیت ضدالتهابی دارد و به کاهش درد ناشی از سنگ کلیه کمک کند و در طب سنتی از عسل طبیعی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه و دفع آن استفاده می‌شود. همچنین این ترکیب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود عملکرد کلیه‌ها می‌شود. درواقع ترکیب سیاه‌دانه و عسل یکی از روش‌های موثر برای درمان سنگ کلیه است. یک قاشق چای‌خوری سیاه‌دانه آسیاب‌شده را با یک قاشق عسل مخلوط کنید و روزی یک بار این معجون را مصرف کنید.

در مورد اینکه از کجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده، بیشتر بخوانید.

درمان خانگی سنگ کلیه با هندوانه

هندوانه آب زیادی دارد که باعث افزایش تولید ادرار و در نتیجه دفع سنگ می‌شود. این میوه حاوی پتاسیم است که به تنظیم سطح اسیدیته ادرار کمک می‌کند و از تشکیل انواع سنگ‌های کلیه جلوگیری می‌کند. شما می‌توانید روزانه یک تا دو لیوان آب هندوانه تازه بنوشید یا از خود میوه به‌عنوان یک میان‌ وعده سالم استفاده کنید. مصرف منظم هندوانه نیز مثل دیگر مواردی که گفتیم تاثیر زیادی در پاکسازی کلیه‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها دارد.

ورزش برای درمان سنگ کلیه

انجام برخی تمرینات کششی و فعالیت‌های خاص، تا حد زیادی بر روی درمان سنگ کلیه تاثیر دارد، همچنین این فعالیت‌ها باعث پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه می‌شود. انجام فعالیت‌های ورزشی هوازی مانند: پیاده روی، دوچرخه سواری و انجام ورزش‌های دیگر مانند یوگا و ایروبیک از جمله ورزش‌های تاثیرگذار بر درمان و پیشگیری سنگ کلیه هستند. همچنین می‌توانید تحت نظر متخصص، تمرینات کگل را برای تقویت عضلات لگن انجام دهید تا کنترل بهتری بر ادرار داشته باشید و دفع سنگ راحت‌تر صورت گیرد.

در رابطه با تاثیر ورزش بر دفع سنگ کلیه بیشتر بخوانید.

کلام پایانی

سنگ کلیه یکی از مشکلات شایع اما قابل درمان است که روش‌های مختلفی برای مقابله با این مشکل وجود دارد. روش‌های درمان این مشکل شامل درمان‌های خانگی مانند: نوشیدن آب کافی، مصرف آبلیمو، عسل و … می‌شوند. این روش‌ها باعث دفع طبیعی سنگ و خارج شدن آن از بدن می‌شوند، همچنین از تشکیل مجدد سنگ کلیه نیز جلوگیری می‌کنند. با این حال، در برخی موارد نیاز به روش‌های پزشکی مانند: سنگ‌شکنی، آندوسکوپی، اورتروسکوپی و نفرولیتوتومی است. اگر از سنگ کلیه رنج می‌برید و به دنبال درمانی موثر و مطمئن هستید، دکتر جعفری، یکی از متخصصان برجسته در این حوزه هستند که می‌توانند با تشخیص دقیق و صحیح، بهترین روش‌های درمانی را به شما توصیه کنند. ایشان با سال‌ها تجربه در استفاده از روش‌های مدرن به شما کمک می‌کنند تا بدون درد، سنگ کلیه خود را درمان کنید. برای دریافت مشاوره می‌توانید به مطب ایشان مراجعه کنید.

سوالات متداول