خونریزی ادراری، می‌تواند یک اتفاق شوکه کننده و گاهی اوقات ترسناک باشد. در بسیاری از مواقع، وجود خون در ادرار جای نگرانی ندارد، اما بهتر است بدانید که هماچوری، گاهی اوقات می‌تواند نشانه وجود بیماری باشد. در این مقاله به بررسی کلی مفهوم هماچوری، آشنایی با علائم و علل و همچنین شناخت راه‌های پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت. تا انتهای مقاله همراه ما باشید. 

خونریزی ادراری (هماچوری) چیست؟

هماچوری، نام پزشکی خونریزی ادراری است. پزشکان، خون در ادرار را به صورت ناخالص، میکروسکوپی یا قطره‌ای نام‌گذاری می‌کنند. هماچوری شدید زمانی رخ می‌دهد که خون زیادی در ادرار وجود داشته باشد که با چشم، قابل مشاهده باشد. هماچوری میکروسکوپی زمانی اتفاق می‌افتد که در ادرار مقدار بسیار کمی خون وجود داشته باشد؛ در واقع برای دیدن آن به میکروسکوپ نیاز است. درمورد تغییر رنگ ادرار بیشتر بدانید!

زمانی که اکسیداسیون نوار تست ادرار، باعث تغییر رنگ می‌شود، هماچوری دیپ استیک ایجاد می‌شود. این حالت، همیشه به این معنی نیست که سلول‌های خونی در ادرار وجود دارند. در این تست‌ها احتمال بروز اشتباه وجود دارد. در مورد تست نوار مثانه نیز بدانید!

علل وجود خون در ادرار

ممکن است به دلایل مختلفی خون در ادرار وجود داشته باشد که برخی از آن‌ها جدی‌تر از سایرین است. این علت‌ها عبارت‌اند از: 

• عفونت دستگاه ادراری (UTI): این بدان معنی است که بیمار در قسمت‌هایی از سیستم ادراری خود عفونت داشته باشد. 
• پیلونفریت: پیلونفریت، یک نوع بیماری عفونتی کلیه است که موجب ابتلا به هماچوری غیر گلومرولی می‌شود. 
• التهاب مثانه: این وضعیت به مثانه ملتهب اشاره دارد که می‌تواند علل عفونی و غیر عفونی داشته باشد. 
• بیماری سنگ ادراری: سنگ‌های ادراری مانند: سنگ کلیه، سنگ مثانه و سنگ حالب از دلایل هماچوری هستند. 
• بزرگ شدن پروستات (هیپرتروفی خوش خیم پروستات): در این شرایط غیر سرطانی، پروستات بزرگتر می‌شود. 
• آسیب به دستگاه ادراری: آسیب‌ها و ضربه‌هایی که به دستگاه ادراری وارد می‌شوند، از دلایل هماچوری هستند. 
• قاعدگی: ممکن است در زمان پریود شدن خون در ادرار مشاهده شود. این حالت بسیار طبیعی است. 
• نابه‌جایی آستر رحم (آندومتریوز): در این شرایط، تکه‌هایی از پوشش داخلی رحم در مکان‌هایی غیر از داخل رحم رشد می‌کنند. 
• بیماری کلیوی: در این بیماری مزمن، آسیب به کلیه‌ها به این معنی است که آن‌ها به خوبی کار نمی‌کنند. 
• بیماری سلول داسی شکل: این بیماری ارثی، بر گلبول‌های قرمز خون تأثیر می‌گذارد. 
• سرطان: برخی از سرطان‌ها مانند: سرطان مثانه، سرطان کلیه، سرطان حالب، سرطان مجرای ادرار و سرطان پروستات نیز موجب هماچوری می‌شوند. 

علائم ادرار خونی

بسیاری از اوقات، هیچ علامتی به جز خون در ادرار وجود ندارد، اما به صورت کلی برخی از علائم احتمالی آن عبارت‌اند از: 

• تکرر ادرار 
• ادرار دردناک
• نیاز ناگهانی به ادرار کردن 
• حالت تهوع
• استفراغ
• تب و لرز 
• درد در پشت یا پایین شکم

عوارض خونریزی ادراری

درمان‌های علل هماچوری، از جمله داروها و روش‌ها، ممکن است هر کدام دارای عوارض جانبی باشند. این موارد بسته به نوع درمان متفاوت است. با این حال، هماچوری درمان نشده می‌تواند منجر به مشکلات بزرگ‌تری شود، به خصوص اگر علت آن جدی باشد. 

عوامل

افرادی که به احتمال زیاد خون در ادرارشان وجود دارد، کسانی هستند که بیماری‌های دارند که باعث هماچوری می‌شوند، این بیماری‌ها عبارت‌اند از: 

• عفونت‌های سیستم ادراری 
• ناهنجاری‌های آناتومیک اورولوژی 
• سابقه خانوادگی بیماری‌های اورولوژیک 
• شرایط ژنتیکی
• مصرف انواع خاصی از داروها، مانند رقیق‌کننده‌های خون و برخی از انواع مسکن‌ها
• سیگار کشیدن
• استفاده بیش از حد از داروهای مسکن
• قرار گرفتن در معرض تابش و برخی مواد شیمیایی
• خطرات شغلی (فلزات، بخار، رنگ، لاستیک) 
• دویدن برای مسافت‌های طولانی
• فعالیت جنسی شدید

پیشگیری از ادرار خونی

ممکن است با اجتناب از برخی از عوامل بروز هماچوری، احتمال وجود خون در ادرار کاهش پیدا کند. راه‌های پیشگیری عبارت‌اند از: 

• هیدراته ماندن با نوشیدن مایعات کافی‌عدم مصرف سیگار 
• قرار نگرفتن در معرض مواد شیمیایی و تشعشعات خطرناک
• استفاده از تجهیزات محافظتی در هنگام ورزش برای جلوگیری از آسیب
• استفاده نکردن از دارو‌های مضر برای هماچوری

تشخیص و آزمایشات خونریزی ادراری

ابتدا سابقه پزشکی بیمار مورد بررسی قرار گرفته و معاینه فیزیکی انجام می‌شود که ممکن است شامل معاینه لگن یا معاینه رکتوم دیجیتال باشد. این موارد به پزشک کمک می‌کند تا علائم بیمار را تشخیص دهد. برای تشخیص دقیق انجام آزمایشات، ضروری است، این آزمایش‌ها عبارت‌اند از: 

• آزمایش ادرار: آزمایش بر روی نمونه ادرار. 
• کشت ادرار: آزمایش ادراری که عفونت را بررسی می‌کند. 
• سیتولوژی ادرار: آزمایش ادراری که سلول‌های غیرطبیعی را بررسی می‌کند. 
• سیستوسکوپی: آزمایشی که از دستگاهی به نام سیستوسکوپ برای بررسی داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده می‌کند. 
• سونوگرافی: آزمایشی که از امواج اولتراسوند برای بررسی کلیه، حالب و مثانه استفاده می‌کند. 
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): آزمایشی که از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر از شکم و لگن استفاده می‌کند. 
• تصویربرداری مغناطیسی (MRI): آزمایشی که از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر از اندام‌ها و ساختارهای بدن استفاده می‌کند. 

درمان 

درمان خون در ادرار به شدت به علت واقعی هماچوری بستگی دارد. پزشک، از اطلاعات جمع آوری شده از سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش برای یافتن بهترین درمان استفاده می‌کند. درمان‌های هماچوری عبارت‌اند از: 

دارو برای درمان علل خونریزی ادراری

• هماچوری ناشی از عفونت: برای هماچوری ناشی از عفونت، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. این آنتی بیوتیک‌ها با از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت، خونریزی را متوقف می‌کنند. 
• هماچوری بر اثر پروستات بزرگ شده: اورولوژیست‌ها معمولا از دو دسته دارو برای درمان این بیماری استفاده می‌کنند: آلفا بلوکرها و مسدودکننده‌های دی‌هیدروتستوسترون (5-ARIs). 
• هماچوری ناشی از سرطان: پزشک، درمانی را انجام می‌دهد که به بهترین وجه با مرحله و سطح بیماری مطابقت داشته باشد و با اهداف مراقبتی بیمار همسو باشد. این درمان، ممکن است شامل نظارت، جراحی، پرتو درمانی، ایمونوتراپی، شیمی درمانی، هورمون درمانی یا ترکیبی از این گزینه‌ها باشد. 
• هماچوری بیماری سلول داسی: پزشک عوامل اصلاح کننده بیماری مانند: هیدروکسی اوره، داروهای ضد درد، آنتی بیوتیک‌ها و داروهایی را تجویز کند که از مرگ سلول‌های خونی یا تبدیل شدن آن‌ها به سلول داسی جلوگیری می‌کند. 
• هماچوری بر اثر بیماری کلیوی: پزشک ممکن است انواع مختلفی از داروها را تجویز کند. این داروها، شامل دیورتیک‌ها، داروهای کاهش فشار خون و کلسترول و اریتروپویتین برای ساخت گلبول‌های قرمز در صورت کم خونی باشد. 
• ناشی از آندومتریوز: پزشک ممکن است داروهای مرتبط با هورمون را پیشنهاد کند. 

راه‌های دیگر برای درمان علل خونریزی ادراری

• برای هماچوری ناشی از بزرگ شدن پروستات که با داروها برطرف نمی‌شود، ممکن است پزشک، جراحی را پیشنهاد دهد. 
• برای بیماری کلیوی، ممکن است به دیالیز برای فیلتر کردن ضایعات یا حتی پیوند کلیه نیاز پیدا کرد. 
• برای سرطان ها، اورولوژیست، روش‌های مربوط به درمان سرطان‌ها را پیش خواهد گرفت. 

ویدئو درمان خونریزی ادراری بصورت لیزری

کلام پایانی 

وجود خون در ادرار، می‌تواند یک نشانه مهم از وضعیت سلامت ما باشد. این موضوع نشان دهنده اطلاعاتی مهم درباره وضعیت بدن ما است که ممکن است اغلب نادیده گرفته شود. بنابراین، نظارت دقیق و به موقع بر این موضوع، می‌تواند به ما کمک کند تا سلامتی خود را حفظ کرده و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنیم. 

سوالات متداول