سیستوسکوپی، روشی است که به پزشک اجازه می‌دهد پوشش مثانه و لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند، بررسی کند. این روش با استفاده از ژل بی‌حس کننده موضعی برای بی‌حس کردن مجرای ادرار انجام می‌شود. همچنین، ممکن است برخی اوقات در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام شود. در این مقاله، به مزایا، عوارض، روش و زمان بهبود این روش خواهیم پرداخت. 

سیستوسکوپی چیست؟ 

سیستوسکوپی روشی است که پزشکان برای تشخیص و درمان مشکلات دستگاه ادراری از آن استفاده می‌کنند. در صورت وجود خون در ادرار، ادرار دردناک، نشت ادرار یا ناتوانی در ادرار کردن، ممکن است به استفاده از این روش نیاز باشد. در طول این روش، متخصص اورولوژی از یک دستگاه برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده می‌کند. 

اورولوژیست‌ها از سیستوسکوپی برای تشخیص و درمان مشکلات دستگاه ادراری استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از این روش برای رد بیماری‌های جدی، مانند سرطان مثانه، به عنوان علت بروز علائم در بیمار استفاده کنند. 

در مورد سنگ‌های سیستم ادراری بخوانید!

سیستوسکوپی چه کاربردهای دارید؟ 

همچنین ممکن است که اورولوژیست از سیستوسکوپی برای موارد دیگری نیز استفاده کند. چند نمونه از کاربردهای این روش شامل: گرفتن نمونه ادرار از حالب‌ها، تزریق رنگ برای روش‌هایی که جریان ادرار را دنبال می‌کنند، می‌‌شوند. همچنین زمانی که برای جلوگیری از نشت ادرار، دارو تزریق می‌شود، کاربرد دارد. برای برداشتن استنت حالب که در طی جراحی قبلی قرار داده شده یا برداشتن سنگ مثانه، بافت غیر طبیعی، پولیپ یا تومور نیز کاربرد دارد. دیگر کاربرد آن برداشتن قطعات کوچکی از بافت مثانه یا مجرای ادرار برای بیوپسی و درمان تنگی مجرای ادرار یا فیستول است. 

علل انجام سیستوسکوپی

سیستوسکوپی برای تشخیص، نظارت و درمان شرایطی که مثانه و مجرای ادرار را تحت تاثیر قرار می‌دهند استفاده می‌شود. پزشک ممکن است از این روش برای برخی شرایط استفاده کند که عبارتند از: 

• بررسی علل علائم و نشانه‌ها 
• تشخیص بیماری‌ها و شرایط مثانه 
• درمان بیماری‌ها و شرایط مثانه 

بررسی علل علائم و نشانه‌ها 

این نشانه‌ها می‌تواند شامل وجود خون در ادرار، بی‌اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال و ادرار دردناک باشد. سیستوسکوپی همچنین می‌تواند به تعیین علت عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری کمک کند. با این حال، این روش معمولاً در زمانی که عفونت ادراری فعال دارید انجام نمی‌شود. 

در مورد درمان قطعی بی اختیاری ادرار نیز بخوانید!

تشخیص بیماری‌ها و شرایط مثانه 

یکی از کاربردهای سیستوسکوپی، تشخیص برخی بیماری‌های مثانه است که در بیشتر مواقع یکی از روش‌های تشخیص قطعی است. به عنوان مثال می‌توان به سرطان مثانه، سنگ مثانه و التهاب مثانه (سیستیت) اشاره کرد. همچنین این روش تشخیصی، می‌تواند تنگی مجرای ادرار را در جایی که از غده پروستات عبور می‌کند، نشان دهد که نشان‌دهنده بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات) است. 

درمان بیماری‌ها و شرایط مثانه 

از روش سیستوسکوپی، علاوه بر تشخیص، می‌توان برای درمان برخی بیماری‌ها نیز استفاده کرد. ابزارهای ویژه‌ای را می‌توان از طریق سیستوسکوپ برای درمان برخی بیماری‌ها عبور داد. به عنوان مثال، تومورهای بسیار کوچک مثانه ممکن است در طی این روش برداشته شوند. 

در مورد درمان بیش فعالی مثانه نیز بخوانید!

روش انجام سیستوسکوپی چگونه است؟ 

برای انجام سیستوسکوپی، متخصص اورولوژی یک سیستوسکوپ را در مجرای ادرار قرار می‌دهد. در آنجا، پزشکان می‌توانند داخل مثانه را ببینند و از ابزارهایی برای برداشتن نمونه‌های بافتی یا انجام آزمایش‌ها یا درمان‌های دیگر استفاده کنند. 

انواع سیستوسکوپ چیست؟ 

دو نوع سیستوسکوپ وجود دارد، یک سیستوسکوپ انعطاف‌پذیر و دو سیستوسکوپ سفت که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. پزشک از روشی استفاده می‌کند که برای شرایط خاص هر بیمار کاربرد را دارد. در ادامه این دو نوع سیستوسکوپ را به اختصار توضیح می‌دهیم: 

• سیستوسکوپ انعطاف پذیر: ممکن است پزشک از یک سیستوسکوپ خم شونده استفاده کند تا به آرامی مسیر طبیعی مجرای ادرار را دنبال کند و داخل مثانه و مجرای ادرار را بررسی کند. 
• سیستوسکوپ سفت و سخت: این سیستوسکوپ‌ها خم نمی‌شوند. پزشک ممکن است ابزارهایی را از طریق لوله برای انجام بیوپسی یا برداشتن تومورها عبور دهد. این سیستوسکوپ معمولاً فقط با آرام بخش یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. 

آیا در طول سیستوسکوپی بیدار هستید؟ 

اگر پزشک این روش را برای کمک به تشخیص مشکل انجام دهد، بله، احتمالاً در طول سیستوسکوپی بیدار خواهید بود. او از یک ژل بی‌حس کننده استفاده می‌کند تا شما احساس درد نکنید. اگر تحت درمان هستید یا اگر پزشک در حال انجام بیوپسی در طول آن باشد، ممکن است به آرامبخش یا بیهوشی عمومی نیاز داشته باشید. 

آماده شدن برای سیستوسکوپی 

قبل از انجام سیستوسکوپی، در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و اینکه ممکن است باردار باشید به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک دستورالعمل‌هایی را در مورد نحوه آماده‌سازی به شما می‌دهد. پیروی دقیق دستورالعمل‌ها، می‌تواند خطر عوارض احتمالی را کاهش دهد. آماده‌سازی شما بیشتر به نوع بیهوشی و دلیل انجام این عمل بستگی دارد. قبل از آن، پزشک ممکن است موارد زیر را بخواهد یا انجام دهد: 

• یک نمونه ادرار در روز عمل برای بررسی عفونت ادراری بدهید. اگر عفونت دارید، احتمالاً قبل از انجام سیستوسکوپی به درمان نیاز خواهید داشت. 
• هشت ساعت قبل از عمل چیزی نخورید که معمولاً فقط در صورتی است که تحت بیهوشی عمومی باشید. 
• قبل از عمل مصرف داروها را متوقف کنید یا فقط با یک جرعه آب مصرف کنید. مصرف داروها را قطع نکنید مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد. 
• اگر در طول عمل از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود، هماهنگ کنید که شخصی بعد از سیستوسکوپی شما را به خانه برساند. 

در طول سیستوسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟ 

ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که درست قبل از عمل ادرار کند. بیمار را تحت بیهوشی عمومی یا موضعی (در برخی موارد) قرار می‌دهد. همچنین مجرای ادرار فرد را با ژل بی‌حس می‌کند و یک سیستوسکوپ را از طریق مجرای ادرار به مثانه وارد می‌کند. پزشک محلول آب نمک استریل شده را از طریق سیستوسکوپ به مثانه تزریق می‌کند. احتمالاً فرد احساس می‌کند که به ادرار کردن نیاز دارد. 

در برخی موارد ابزارهای کوچک از طریق سیستوسکوپ وارد بدن بیمار می‌شوند. پزشک از این ابزارها برای برداشتن نمونه‌های بافتی یا تومورها در صورت نیاز استفاده می‌کند. 

بعد از سیستوسکوپی چه انتظاری باید داشت؟ 

بسته به دلیل انجام سیستوسکوپی، ممکن است یک عمل سرپایی انجام دهید (همان روز به خانه بروید) یا یک شب در بیمارستان بستری شوید. هنگامی که به خانه می‌روید، ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند. هر دارویی را طبق دستور مصرف کنید. 

بهبودی کامل پس از سیستوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟ 

اکثر افراد در طی یک یا دو روز پس از سیستوسکوپی بهبود می‌یابند. بسته به این که آیا همزمان اقدامات اضافی (مانند بیوپسی) انجام داده‌اید یا خیر، ممکن است روند بهبودی شما بیشتر طول بکشد. ممکن است در یکی دو روز اول بعد از عمل، شکم درد، ادرار خونی، درد و سوزش داشته باشید. همچنین ممکن است احساس کنید که نیاز به ادرار کردن مکرر و فوری دارید. 

بهبود عوارض احتمالی بعد از سیستوسکوپی

برای کاهش عوارض احتمالی بعد از انجام هر نوع سیستوسکوپی، می‌توانید اقداماتی را انجام دهید. این اقدامات به کاهش علائمی که در بالا گفته شد کمک می‌کنند و عبارتند از: 

یک پارچه گرم و مرطوب را روی مجرای ادرار بمالید یا دوش آب گرم بگیرید. 

هر روز چندین لیوان آب بنوشید تا مثانه را تخلیه کنید 

از مسکن‌های تجویز شده مانند داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده کنید. 

خطرات یا عوارض احتمالی سیستوسکوپی 

سیستوسکوپی یک روش نسبتا کم خطر است، اما مانند تمام روش‌های دیگر ممکن است با برخی عوارض و خطرات احتمالی همراه باشد. این عوارض عبارتند از: 

• عفونت (UTI) 
• اسپاسم مثانه که می‌تواند باعث گرفتگی دردناک و نشت ادرار شود. 
• آسیب به مثانه 
• آسیب به مجرای ادرار، مانند زخم

نتایج بعد از سیستوسکوپی 

اورولوژیست در مورد هر علائمی که در طول عمل متوجه شود یادداشت می‌کند. این علائم شامل انسداد مجرای ادراری، باریک شدن، سنگ مثانه، بافت یا رشد غیر طبیعی می‌شوند. پزشکان بلافاصله پس از عمل در مورد نتایج با بیمار صحبت می‌کنند یا یک جلسه ویزیت بعدی برای صحبت در مورد آن‌ها تعیین می‌کنند. اگر پزشک نمونه‌هایی از بافت را برای بیوپسی برداشته باشد، آزمایشگاه آن‌ها را زیر میکروسکوپ برای یافتن سلول‌های سرطانی بررسی می‌کند. 

چه زمانی از نتایج سیستوسکوپی مطلع می‌شویم

اگر بیوپسی انجام داده‌اید، ممکن است تا دو هفته طول بکشد تا پزشک نتایج را دریافت کند. اگر پزشک هیچ روش دیگری به طور همزمان با سیستوسکوپی انجام ندهد، هنگام انجام این روش از نتایج آن مطلع خواهید شد. 

کلام پایانی 

علائمی مانند درد، وجود خون در ادرار کردن یا ناتوانی در کنترل ادرار می‌تواند باعث شود که برای پاسخ در مورد علت آن احساس اضطراب کنید. سیستوسکوپی راهی است که پزشک شروع به دریافت این پاسخ‌ها می‌کند. این روش یک روش سریع با حداقل خطرات و زمان بهبودی کوتاه است. در مورد هرگونه نگرانی قبل یا بعد از عمل از پزشک معالج سوال کنید. او می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه چیزی باید انتظار داشته باشید و نتایج را درک کنید. 

سوالات متداول