واریکوسل یکی از شایع‌ترین اختلالات عروقی بیضه در مردان است که به دلیل اتساع غیرطبیعی شبکه وریدی (پامپینی‌فرم) کیسه بیضه و معمولا در سمت چپ، ایجاد می‌شود و شباهت زیادی به واریس پا دارد. این عارضه که بیشتر در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال بروز می‌کند، ممکن است بی‌علامت باشد، اما در بعضی از افراد باعث درد مبهم، احساس سنگینی در بیضه و حتی کاهش کیفیت اسپرم و ناباروری می‌شود. واریکوسل به سه گرید تقسیم می‌شود. گرید ۱ که فقط هنگام زور زدن قابل لمس است، گرید ۲ که بدون نشانه خاصی لمس می‌شود و گرید ۳ که به ‌وضوح قابل مشاهده است و با علائم بالینی همراه است. درمان این بیماری بسته به شدت علائم و تاثیر آن بر باروری متفاوت است و روش‌هایی مثل جراحی میکروسرجری، لاپاراسکوپی و آمبولیزاسیون از گزینه‌های موثر محسوب می‌شوند. در این مسیر، بهره‌گیری از دانش و تجربه پزشک متخصص اهمیت زیادی دارد. دکتر محمدرضا جعفری شاهدانی فلوشیپ فوق تخصصی اورولوژی، با تسلط کامل بر درمان‌های نوین واریکوسل، یکی از گزینه‌های قابل اعتماد برای بررسی دقیق، انتخاب بهترین روش درمان و بازگرداندن سلامت باروری و کیفیت زندگی شما به شمار می‌روند.

واریکوسل چیست؟ 

واریکوسل (Varicocele)، نوعی نارسایی عروقی در بیضه‌ها است که با عملکرد غیرطبیعی دریچه‌های وریدی و اختلال در تخلیه خون از شبکه وریدی اطراف طناب اسپرماتیک همراه است. در حالت طبیعی، خون وریدی باید از بیضه به سمت قلب جریان یابد، اما در واریکوسل، این جریان معکوس می‌شود و خون در رگ‌ها تجمع می‌یابد و به گشاد شدن و پیچ‌خوردگی بیضه منجر می‌شود. این وضعیت ممکن است محیط بیضه را از نظر دمایی و تغذیه‌ای دچار اختلال کند، که همین عامل یکی از دلایل اصلی تاثیر واریکوسل بر کیفیت اسپرم و عملکرد باروری محسوب می‌شود. در بیشتر موارد این اختلال به‌ صورت خاموش و بدون هیچ‌گونه علائمی باقی می‌ماند و به‌‌طور اتفاقی کشف می‌شود، اما در بعضی از مردان، با علائمی مثل احساس کشیدگی یا سنگینی، درد مقطعی یا کاهش حجم یک بیضه ظاهر می‌شود. 

درجه‌بندی واریکوسل

واریکوسل بر اساس میزان بزرگی، قابل لمس و یا قابل مشاهده بودن وریدهای متسع، به سه درجه (گرید) تقسیم می‌شود. این درجه‌بندی نقش مهمی در تشخیص شدت بیماری و تصمیم‌گیری درباره‌ی درمان دارد. در واقع، هرچه گرید بیماری بالاتر باشد، احتمال بروز علائم بالینی مانند درد، احساس سنگینی، اختلال در ظاهر کیسه بیضه و تاثیر منفی بر کیفیت اسپرم بیشتر می‌شود. شناخت تفاوت گریدها، هم برای بررسی وضعیت بیمار و هم برای انتخاب روش درمانی مناسب ضروری است. درجه‌بندی واریکوسل شامل موارد زیر است: 

گرید 1 واریکوسل

در گرید ۱ واریکوسل، وریدهای بیضه دچار اتساع خفیف می‌شوند، طوری‌ که در معاینه فیزیکی معمولی قابل لمس یا مشاهده نیستند. تنها زمانی می‌توان این حالت را تشخیص داد که بیمار تنفس همراه با فشار داخل شکمی را انجام دهد. در این حالت، بازگشت خون افزایش می‌یابد و باعث برجسته‌تر شدن رگ‌ها می‌شود. این نوع واریکوسل معمولا بدون علامت است، اما بعضی از بیماران ممکن است در انتهای روز یا بعد از فعالیت بدنی احساس سنگینی یا درد مبهم در ناحیه اسکروتوم داشته باشند. با وجود اینکه گرید ۱ بر باروری تاثیر مستقیم نمی‌گذارد، اما در بعضی از افراد می‌تواند بر حجم یا تحرک اسپرم‌ها تاثیر منفی بگذارد. تشخیص قطعی این گرید بیشتر از طریق سونوگرافی داپلر رنگی انجام می‌شود که سرعت و جهت جریان خون را نشان می‌دهد. پیگیری دوره‌ای وضعیت بیمار توسط متخصص اورولوژی، برای بررسی احتمال پیشرفت بیماری یا بروز عوارض مهم است.

گرید 2 واریکوسل

در گرید ۲ واریکوسل، اتساع وریدها به حدی می‌رسد که پزشک می‌تواند رگ‌های متورم را بدون نیاز به تنفس شکمی، صرفا با لمس آرام کیسه بیضه (در حالت ایستاده) تشخیص دهد. در این مرحله علائم بالینی بیشتری، از جمله درد متناوب در بیضه، احساس گرما یا ناراحتی هنگام نشستن طولانی یا ورزش و در بعضی موارد کاهش حجم بیضه در سمت مبتلا دیده می‌شود. این گرید از واریکوسل می‌تواند بر کیفیت اسپرم اثر منفی بگذارد و گاهی باعث اختلال در باروری مردان شود. بررسی‌های آزمایشگاهی مانند آنالیز اسپرم و سونوگرافی داپلر برای بررسی شدت اختلال توصیه می‌شوند. در مواردی که بیمار دچار درد مزمن یا اختلال در پارامترهای اسپرم باشد، درمان واریکوسل به روش لاپاراسکوپی یا واریکوسلکتومی میکروسکوپیک پیشنهاد می‌شود. پیگیری پزشکی در این گرید اهمیت زیادی دارد زیرا ممکن است به گرید ۳ منجر شود. 

گرید 3 واریکوسل

واریکوسل گرید ۳ شدیدترین نوع این بیماری است که در آن وریدهای گشاد شده به وضوح با چشم غیرمسلح از سطح پوست کیسه بیضه قابل مشاهده هستند. در این مرحله، رگ‌ها حالتی پیچ‌خورده، برجسته و رنگ متمایل به آبی دارند که به اصطلاح کیسه پر از کرم (bag of worms) توصیف می‌شوند. بیماران در این شرایط معمولا درد مداوم، احساس فشار، سنگینی و حتی بدشکلی کیسه بیضه را گزارش می‌کنند. گاهی در معاینه مشاهده می‌شود که بیضه سمت درگیر، از نظر اندازه کوچکتر شده و دچار آتروفی نسبی شده است. گرید ۳ ارتباط مستقیمی با کاهش قابل ‌توجه در تعداد، تحرک و شکل طبیعی اسپرم دارد و یکی از علل شایع ناباروری مردان به‌شمار می‌رود. درمان در این مرحله ضروری است، خصوصا اگر فرد قصد فرزندآوری داشته باشد یا درد و ناراحتی قابل ‌توجهی را تجربه کند. روش‌های موثر شامل جراحی میکروسکوپی واریکوسل با حفظ شریان‌ها و لنف‌ها، یا آمبولیزاسیون با هدایت تصویری است. مراجعه به پزشک متخصص و پیگیری نتایج درمان، در این گرید از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

علائم واریکوسل

واریکوسل از آن دسته بیماری‌هایی‌ است که ممکن است سال‌ها در بدن فرد وجود داشته باشد اما هیچ علامت واضحی بروز ندهد. این بیماری بی‌ سر و صدا شروع می‌شود و بسیاری از مردان حتی تا زمان بررسی ناباروری یا معاینه اتفاقی متوجه آن نمی‌شوند اما در مواردی که واریکوسل پیشرفته‌تر می‌شود یا فشار داخل سیاهرگ‌ها افزایش می‌یابد، علائم آزاردهنده‌ بروز می‌کنند. این نشانه‌ها ممکن است از احساس ناراحتی خفیف تا درد مزمن و اختلال در باروری را در بربگیرند. آشنایی با این علائم کمک می‌کند تا در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی در بیضه‌ها، به موقع به پزشک مراجعه کنید. بعضی از این علائم عبارت‌اند از: 

• برآمدگی در یکی از بیضه‌ها: یکی از رایج‌ترین نشانه‌های واریکوسل، ایجاد برآمدگی یا برجستگی در ناحیه کیسه بیضه است. این برآمدگی ناشی از گشاد شدن و پیچ‌خوردگی غیرعادی سیاهرگ‌ها است. گاهی این برآمدگی به‌ وضوح قابل لمس است و در موارد پیشرفته، حتی با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شود.
• تورم یا سنگینی کیسه بیضه: بسیاری از بیماران مبتلا احساس می‌کنند که یک وزنه در بیضه خود حمل می‌کنند. این احساس سنگینی یا کشیده شدن کیسه بیضه ممکن است در پایان روز یا بعد از فعالیت فیزیکی شدیدتر شود. این تورم به دلیل تجمع خون در وریدهای گشاد شده رخ می‌دهد.
• بزرگ شدن یا پیچ خوردن رگ‌ها (ظاهر کیسه پر از کرم): در واریکوسل‌های با درجه متوسط تا شدید، سیاهرگ‌های گشاد شده حالت پیچ‌خورده و برجسته‌ای پیدا می‌کنند که در معاینه ظاهری به کیسه پر از کرم شباهت دارند. این علامت، یکی از نشانه‌های کلاسیک واریکوسل گرید ۳ است و در بسیاری از موارد منجر به نگرانی بیماران می‌شود.
• درد مبهم، مکرر یا تیرکشنده: درد ناشی از واریکوسل عموما خفیف و مبهم است، اما می‌تواند آزاردهنده و مداوم باشد. این درد، بیشتر با ایستادن یا نشستن طولانی، فعالیت فیزیکی یا بلند کردن اجسام سنگین تشدید می‌شود. گاهی درد به کشاله ران هم سرایت می‌کند و باعث ناراحتی روزمره می‌شود.
• کاهش سطح تستوسترون: بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که واریکوسل می‌تواند عملکرد بیضه‌ها را تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش ترشح هورمون تستوسترون شود. این کاهش ممکن است باعث افت انرژی، کاهش میل جنسی یا اختلالات خلقی شود. برای تشخیص دقیق، انجام آزمایش خون ضروری است.

علت‌های بروز واریکوسل

برای اینکه بدانیم واریکوسل چرا ایجاد می‌شود، ابتدا باید از این مسئله مطلع شویم که جریان خون در بیضه‌ها چگونه کار می‌کند. بیضه‌ها برای عملکرد درست، نیاز به خون‌رسانی دقیق دارند. خون سرشار از اکسیژن از طریق شریان‌ها وارد بیضه می‌شود و بعد از تبادل مواد، خون با مقدار اکسیژن کم، از طریق شبکه‌ای از سیاهرگ‌های کوچک که به آن شبکه پامپینیفرم گفته می‌شود، از بیضه خارج شده و به سمت قلب بازمی‌گردد. هرگونه اختلال در این سیستم ظریف و منظم، می‌تواند زمینه‌ساز بروز واریکوسل شود. شایع‌ترین دلایل بروز بیماری واریکوسل شامل موارد زیر هستند: 

عملکرد نادرست دریچه‌های وریدی

در حالت طبیعی، دریچه‌های کوچک درون سیاهرگ‌ها وظیفه دارند از بازگشت خون جلوگیری کنند و آن را به سمت بالا و قلب هدایت کنند. اگر این دریچه‌ها به درستی عمل نکنند یا به دلایل ژنتیکی یا ساختاری ضعیف باشند، خون در وریدها جمع شده و باعث ایجاد فشار و اتساع رگ‌ها می‌شود؛ در نهایت این فرایند منجر به ایجاد واریکوسل می‌شود.

مسیر متفاوت ورید بیضه سمت چپ

جالب است بدانید که در اکثر موارد، واریکوسل در سمت چپ کیسه بیضه رخ می‌دهد. دلیل این مسئله در ساختار آناتومیک بدن نهفته است. ورید بیضه چپ به‌‌طور مستقیم به ورید کلیوی تخلیه می‌شود، در حالی که ورید بیضه راست به ورید اجوف تحتانی وصل است. این تفاوت در مسیر تخلیه باعث می‌شود احتمال تجمع خون و فشار در سمت چپ بیشتر باشد.

افزایش فشار در شکم و بیضه‌ها

فعالیت‌های خاصی که باعث افزایش فشار داخل شکم و لگن می‌شوند نیز می‌توانند به واریکوسل منجر شوند. مثلا بلند کردن اجسام سنگین به‌طور مکرر، نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت، ورزش‌های سنگین، یبوست مزمن یا حتی سرفه‌های شدید می‌توانند فشار مضاعفی به رگ‌های بیضه وارد کرده و زمینه‌ساز گشاد شدن آن‌ها شوند.

 در مورد تشخیص ناباروری در مردان بیشتر بخوانید.

روش‌های تشخیص واریکوسل

تشخیص واریکوسل فرآیندی چند مرحله‌ای است که با معاینه بالینی توسط پزشک آغاز شده و در صورت نیاز با انجام آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایشگاهی تکمیل می‌شود. بسیاری از موارد واریکوسل بدون علائم هستند، اما در بعضی بیماران، نشانه‌هایی مانند درد بیضه، تورم، احساس سنگینی در کیسه بیضه یا مشکلات باروری ممکن است پزشک را به بررسی دقیق‌تر ترغیب کند. هدف اصلی در تشخیص، تایید گشاد شدگی غیرطبیعی وریدهای بیضه و بررسی تاثیر آن بر سلامت فرد، به‌ خصوص باروری است.  بعضی از روش‌های تشخیص واریکوسل عبارت‌اند از:

ویزیت و گرفتن شرح حال بیمار

اولین مرحله در تشخیص واریکوسل، گرفتن شرح حال کامل از بیمار است. پزشک در این مرحله سوالاتی در مورد سابقه پزشکی فرد، علائم فعلی مانند درد یا احساس سنگینی در بیضه‌ها، مدت زمان بروز این علائم و شدت آن‌ها می‌پرسد. همچنین، سوالاتی درباره سابقه خانوادگی واریکوسل یا سایر بیماری‌های عروقی مطرح می‌شود، زیرا عوامل ژنتیکی در بروز واریکوسل نقش دارند. اطلاعات مربوط به فعالیت‌های روزمره، سابقه جراحی یا آسیب در ناحیه بیضه و مشکلات باروری نیز بررسی می‌شوند. این مرحله به پزشک کمک می‌کند تا دید کلی درباره شرایط بیمار و احتمال وجود واریکوسل به دست آورد و تصمیم بگیرد که چه آزمایش‌هایی لازم است انجام شوند.

معاینه فیزیکی و لمس بیضه‌ها

معاینه فیزیکی یکی از مهم‌ترین روش‌های اولیه تشخیص واریکوسل است. پزشک با مشاهده و لمس بیضه‌ها در حالت ایستاده و درازکش، به دنبال رگ‌های متسع و بزرگ شده می‌گردد که هنگام ایستادن برجسته‌تر می‌شوند. این معاینه به پزشک اجازه می‌دهد تا علاوه بر تشخیص وجود واریکوسل، شدت آن را نیز تخمین بزند. همچنین اندازه و شکل بیضه‌ها و هرگونه تغییر رنگ یا تورم پوست که می‌توانند نشان‌دهنده عوارض واریکوسل یا سایر بیماری‌ها باشند، بررسی می‌شوند. معاینه دقیق می‌تواند حتی واریکوسل‌های خفیف را نیز شناسایی کند، اما گاهی اوقات در مواردی که واریکوسل کوچک است یا علائم واضحی ندارد، نیاز به روش‌های تصویربرداری خواهد بود.

سونوگرافی داپلر بیضه

سونوگرافی داپلر، بهترین نوع تصویربرداری در تشخیص واریکوسل محسوب می‌شود. این روش غیرتهاجمی با استفاده از امواج صوتی، تصویری واضح از ساختار رگ‌ها و بیضه‌ها ارائه می‌دهد و قادر است جریان خون داخل وریدها را نیز اندازه‌گیری کند. سونوگرافی می‌تواند وجود و شدت برگشت خون (reflux) به وریدهای بیضه را که علامت اصلی واریکوسل است، مشخص کند. علاوه بر این، سونوگرافی می‌تواند مشکلات دیگر بیضه مانند کیست، تومور یا انسداد رگ‌ها را نیز شناسایی کند. این روش دقیق بوده و حتی واریکوسل‌های کوچک و بدون علامت را که با معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیستند، نشان می‌دهد. در بسیاری از مراکز، پس از معاینه بالینی، سونوگرافی داپلر برای تایید تشخیص و تعیین برنامه درمانی تجویز می‌شود.

آنالیز مایع منی (اسپرم)

یکی از مهم‌ترین بررسی‌ها در مردانی که به علت ناباروری به پزشک مراجعه می‌کنند، آزمایش مایع منی است. واریکوسل می‌تواند با افزایش دمای بیضه و کاهش جریان خون مناسب، کیفیت و کمیت اسپرم‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. آنالیز مایع منی، میزان تعداد اسپرم، تحرک آن‌ها، شکل ظاهری و سلامت عمومی اسپرم را بررسی می‌کند. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا میزان تاثیر واریکوسل بر باروری را بررسی کرده و ضرورت درمان را مشخص کند. همچنین، در مواردی که بعد از درمان واریکوسل انجام می‌شود، می‌تواند اثربخشی درمان را نیز نشان دهد.

عوارض و خطرات احتمالی واریکوسل

اگر واریکوسل در زمان مناسب تشخیص داده نشود و تحت درمان قرار نگیرد، می‌تواند پیامدهای جدی و قابل توجهی برای سلامت جنسی و باروری مردان به ‌دنبال داشته باشد. این بیماری در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشد، اما در صورت پیشرفت می‌تواند به بافت بیضه آسیب وارد کند، تعادل هورمونی بدن را بهم بزند و شانس پدر شدن را کاهش دهد. واریکوسل در صورت بی‌توجهی، نه تنها کیفیت اسپرم‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه به مرور زمان باعث کوچک شدن بیضه و حتی افت شدید سطح تستوسترون در بدن مردان می‌شود. با شناخت عوارض احتمالی، می‌توان تصمیمات درمانی دقیق‌تری گرفت و از بروز مشکلات غیرقابل بازگشت جلوگیری کرد. بعضی از شایع‌ترین عوارض و خطرات احتمالی واریکوسل عبارت‌اند از:

• آتروفی یا کوچک شدن بیضه
• ناباروری
• کاهش سطح تستوسترون
• اختلال در رشد طبیعی بیضه در نوجوانان
• درد مزمن در بیضه‌ها
• آسیب پیش‌رونده به عملکرد بیضه

در مورد عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی بیشتر بخوانید.

روش‌های درمانی واریکوسل

واریکوسل همیشه نیاز به جراحی ندارد. بسته به شدت بیماری، علائم موجود و تاثیر آن بر باروری، درمان‌ها می‌توانند از تغییر سبک زندگی و مصرف دارو تا جراحی‌های تخصصی متفاوت باشند. بسیاری از افراد با رعایت توصیه‌های غیرجراحی می‌توانند علائم را کنترل کنند، اما در مواردی که درد شدید یا ناباروری مطرح باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. انواع درمان‌های واریکوسل عبارت‌اند از:

واریکوسلکتومی (جراحی باز یا میکروسکوپی)

واریکوسلکتومی رایج‌ترین و موثرترین روش درمان جراحی واریکوسل در مردانی است که با ناباروری یا درد مزمن مواجه‌ هستند. در این روش، جراح با استفاده از میکروسکوپ قوی، رگ‌های گشاد شده و غیرطبیعی را شناسایی کرده و می‌بندد تا خون از رگ‌های سالم عبور کند. جراحی میکروسکوپی واریکوسل معمولا تحت بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود. مزیت روش میکروسکوپی، دقت بالا و کاهش احتمال عوارضی مانند آسیب به شریان یا تشکیل هیدروسل است. دوران نقاهت معمولا یک تا دو هفته است، اما بازگشت کامل به فعالیت‌های سنگین ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد.

جراحی لاپاراسکوپی

این روش برای مواردی از واریکوسل پیشرفته یا دوطرفه کاربرد دارد. طی جراحی لاپاروسکوپی، جراح از یک لاپاراسکوپ (دوربین باریک با منبع نور) و ابزارهای ظریف برای ورود به شکم از طریق برش‌های کوچک استفاده می‌کند. رگ‌های آسیب‌دیده توسط ابزارهایی که از طریق این برش‌ها وارد بدن می‌شوند، بسته یا بریده می‌شوند. این روش کمتر تهاجمی است، خون‌ریزی کمتری دارد و اسکارهای کوچکتری روی پوست باقی می‌گذارد. دوران نقاهت آن نسبت به جراحی باز سریع‌تر است، ولی نیاز به بیهوشی عمومی دارد و تجهیزات پیشرفته‌تری می‌طلبد.

آمبولیزاسیون (بستن ورید با کاتتر)

آمبولیزاسیون یک روش کم‌ تهاجمی و بدون نیاز به جراحی باز است که توسط متخصص رادیولوژی مداخله‌ای انجام می‌شود. در این روش، یک کاتتر باریک از طریق رگ کشاله ران یا گردن وارد می‌شود و به محل واریکوسل هدایت می‌گردد. سپس ماده‌ای (مانند کویل یا چسب مخصوص) از طریق کاتتر تزریق می‌شود تا جریان خون در رگ‌های معیوب مسدود شود. این کار باعث کاهش فشار واریکوسلی و بهبود علائم می‌شود. زمان بهبودی کوتاه است و فرد می‌تواند در همان روز به خانه برگردد، اما این روش در همه مراکز درمانی در دسترس نیست و نیاز به تجهیزات خاص دارد. 

دارودرمانی

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب ناشی از واریکوسل کمک کنند. همچنین، توصیه به تغییر سبک زندگی، مانند اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های سنگین ورزشی، نشستن یا ایستادن طولانی، می‌تواند فشار روی رگ‌های بیضه را کم کند و علائم را کنترل نماید. استفاده از کمپرس سرد نیز به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. این روش‌ها بیشتر جنبه کنترل علائم دارند و برای درمان قطعی واریکوسل معمولا کافی نیستند.

در مورد تفاوت هیدروسل و واریکوسل بیشتر بخوانید.

روش‌های پیشگیری از بیماری واریکوسل

پیشگیری از واریکوسل شاید به‌طور صد درصدی ممکن نباشد، زیرا هنوز علت دقیق یا عامل خطر مشخصی برای این بیماری شناخته نشده اما بدون شک، سبک زندگی سالم می‌تواند در حفظ سلامت عمومی رگ‌ها و کاهش احتمال ابتلا به مشکلات عروقی مانند واریکوسل موثر باشد. با مراقبت از بدن، تقویت گردش خون و دوری از رفتارهای پرخطر، می‌توان احتمال بروز این بیماری  را تا حد زیادی کاهش داد. بعضی از روش‌های پیشگیری از بیماری واریکوسل عبارت‌اند از: 

• ورزش منظم: ورزش فقط برای فرم دادن به بدن نیست. یکی از مهم‌ترین فواید آن، بهبود گردش خون و تقویت سلامت رگ‌ها و شریان‌ها است. وقتی بدن شما در حال حرکت است، خون بهتر جریان پیدا می‌کند و احتمال آسیب به رگ‌ها کاهش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود بزرگسالان حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیتی با شدت متوسط مانند پیاده‌روی تند، شنا یا دوچرخه‌سواری داشته باشند. کودکان و نوجوانان هم بهتر است روزانه دست‌کم یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشند.
• داشتن رژیم غذایی مناسب و سالم: آنچه می‌خورید، مستقیم روی سلامت عروق شما تاثیر می‌گذارد. مصرف منظم میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب، آجیل و خوراکی‌های غنی از امگا ۳، به کاهش التهاب رگ‌ها کمک می‌کنند. در عوض، مصرف غذاهای فرآوری ‌شده، پرچرب و شور، جریان خون را مختل می‌کنند.
• نوشیدن آب فراوان: نوشیدن آب کافی در طول روز، کاری ساده ولی بسیار موثر است. وقتی بدنتان هیدراته باشد، خون رقیق‌تر باقی می‌ماند و راحت‌تر در رگ‌ها جریان پیدا می‌کند. این موضوع برای جلوگیری از آسیب‌های عروقی مثل واریکوسل اهمیت دارد. آقایان بهتر است روزانه حدود ۱۵ تا ۱۶ لیوان مایعات مصرف کنند که بیشتر این مقدار باید از آب باشد.
• ترک مصرف سیگار: اگر هنوز سیگار می‌کشید، وقتش رسیده که تصمیم جدی برای ترک آن بگیرید. دود سیگار دشمن رگ‌ها است.  سیگار باعث تنگی عروق، التهاب و تشکیل پلاک در دیواره رگ‌ها می‌شود. کنار گذاشتن سیگار نه ‌تنها از آسیب به رگ‌ها جلوگیری می‌کند، بلکه عملکرد قلب و سیستم گردش خون را به طرز محسوسی بهتر می‌کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دچار درد مداوم یا شدید در ناحیه بیضه هستید، احساس سنگینی در کیسه بیضه دارید، یکی از بیضه‌ها کوچک‌تر به نظر می‌رسد یا بیش از چند هفته است که علائم آزاردهنده‌ای مثل تورم یا برجستگی رگ‌ها را تجربه می‌کنید، وقت آن رسیده که حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر در تلاش برای بچه‌دار شدن هستید و با مشکل ناباروری مواجه شده‌اید، بررسی واریکوسل توسط متخصص اورولوژی می‌تواند ضروری باشد. نادیده گرفتن این علائم ممکن است باعث آسیب دائمی به بیضه یا کاهش قدرت باروری شود.

کلام پایانی 

با وجود این‌ که بیماری واریکوسل یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در میان مردان به شمار می‌رود، اما تشخیص زودهنگام و بررسی علائم و گریدها تاثیر بسیاری در روند درمان دارند. درمان واریکوسل با انواع روش‌های جراحی مانند لاپاراسکوپی، جراحی میکروسکوپی و دارودرمانی امکان‌پذیر است. البته در نظر داشته باشید که انتخاب پزشک متخصص برای تشخیص و درمان بسیار اهمیت دارد. دکتر محمدرضا جعفری فوق تخصص اورولوژی، با سال‌ها تجربه و تخصص در امر درمان بیماری‌های مربوط به ناباروری مردان، یکی از بهترین گزینه‌ها برای درمان بیماری واریکوسل به شمار می‌روند. 

سوالات متداول