چسبندگی مجاری ادراری، یکی از مشکلات است که بر کیفیت زندگی بسیاری از افراد تاثیر می‌گذارد. اختلالی که می‌تواند جریان طبیعی ادرار را مختل کرده و پیامدهای آزاردهنده‌ای مانند درد، تکرر ادرار و عفونت‌های مکرر ایجاد کند. در چنین شرایطی، آنچه بیش از همه اهمیت دارد تشخیص دقیق، درمان اصولی و پیگیری علمی است. مجموعه‌ای از اقداماتی که تنها نزد متخصصی باتجربه و آشنا با جدیدترین روش‌های درمانی امکان‌پذیر است. برای درمان این مشکل می‌توانید به دکتر محمدرضا جعفری مراجعه کنید. ایشان متخصص اورولوژی هستند که با بهره‌گیری از تکنیک‌های کم‌تهاجم چسبندگی ادرار را شناسایی و درمان می‌کنند تا در کمترین زمان بیماران سلامتی خود را به دست آورند.

چسبندگی مجاری ادراری چیست؟

چسبندگی مجاری ادراری زمانی ایجاد می‌شود که در مسیر و خروج طبیعی ادرار اختلالاتی ایجاد شود. که این شرایط معمولا مجرای ادرار تنگ، مسدود یا دچار چسبندگی می‌شود. این مشکل باعث می‌شود جریان طبیعی ادرار کند، دشوار یا دردناک شود و در صورت بی‌توجهی می‌تواند به عفونت‌های مکرر، آسیب به کلیه‌ها و مشکلات جدی‌تر منجر گردد. علائم چسبندگی ادراری در کودکان و بزرگسالان متفاوت است و بهتر است به طور کامل با این علائم آشنا شوید تا اگر با آن روبه رو شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید. 

علائم چسبندگی مجاری اداری 

چسبندگی مجاری ادرای دارای علائم مختلفی است که افراد ممکن است علائم متفاوتی از این بیماری را تجربه کنند. به همین دلیل در ادامه به تمام علائم این بیماری اشاره شده است تا بتوانید با توجه به آن‌ها چسبندگی ادارای را تشخیص دهید. برخی از مهم‌ترین علائم چسبندگی مجاری ادراری عبارتند از:

• کاهش یا باریک شدن جریان ادرار مهم‌ترین نشانه آن است که فرد احساس می‌کند ادرار با فشار کم یا به‌صورت نازک و کند خارج می‌شود.
• بعد از ادرار کردن، همچنان احساس می‌کنید مثانه کاملا خالی نشده یا نیاز به ادرار مجدد دارید.
• نیاز به ادرار کردن در دفعات زیاد، ولی با حجم کم زیاد می‌شود.
• احساس سوزش ادرار یا درد هنگام که به دلیل التهاب و فشار در مسیر ادرار است.
• پس از پایان ادرار، ادرار مدتی به‌صورت قطره‌ای ادامه پیدا می‌کند.
• چسبندگی باعث باقی ماندن ادرار در مثانه می‌شود و محیطی مناسب برای عفونت ایجاد می‌کند.
• در موارد شدید، ممکن است فرد اصلا نتواند ادرار کند که یک شرایط اورژانسی است و باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
• درد در ناحیه لگن، آلت یا پایین شکم به‌خصوص هنگام پر بودن مثانه.

بیشتر بخوانید: چسبندگی آلت

علائم چسبندگی ادرای در کودکان

در کودکان، چسبندگی مجاری ادراری معمولا خودش را با نشانه‌هایی متفاوت از بزرگسالان نشان می‌دهد، چون کودک نمی‌تواند دقیقا مشکلش را توضیح بدهد. بنابراین شناخت علائم برای والدین بسیار مهم است. مثلا کودک به دفعات زیاد به دستشویی می‌رود، اما مقدار ادرار کم است. چسبندگی باعث درد یا سوزش می‌شود به همین دلیل کودک هنگام ادرار کردن گریه می‌کند یا از دستشویی رفتن می‌ترسد. همچنین به دلیل تخلیه ناقص مثانه، عفونت‌ همراه با تب ظاهر می‌شود و به دلیل کنترل ادرار کودک دچار شب ادراری می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که هر یک از علائم چسبندگی ادرار را تجربه کردید باید به پزشک متخصص یا اوروژی برای درمان مراجعه کنید. بسیاری از افراد با وجود داشتن علائمی مانند سوزش، درد و عفونت اما باز هم به پزشک مراجعه نمی‌کنند. این موضوع با گذشت زمان باعث می‌شود که دیگر فرد نتواند ادرار کند و آسیب جدی به کلیه‌ها وارد خواهد شد. برای دریافت مشاوره می‌توانید با مطب دکتر محمدرضا جعفری تماس بگیرید تا ایشان در روند درمان شما را راهنمایی کنند.

علت چسبندگی مجاری ادراری

علت‌های چسبندگی یا تنگی مجاری ادراری معمولا به‌دلیل آسیب، التهاب یا ایجاد بافت اضافی (اسکار) در داخل مجرا به‌وجود می‌آیند. این مشکل در هر سن ممکن است رخ بدهد و دلایل مختلفی دارد. عفونت‌ها باعث التهاب و تحریک بافت مجرا می‌شوند. تکرار عفونت‌ها به مرور زمان زخم و چسبندگی را ایجاد خواهد کرد. برخی از مهم‌ترین دلایل چسبندگی مجاری ادراری عبارتند از:

• آسیب یا ضربه به مجرای ادرار: هر نوع ضربه، تصادف‌، زمین خوردن روی ناحیه لگن و آسیب‌های ورزشی می‌تواند باعث ایجاد اسکار و تنگی مجرا شود.
• جراحی‌های قبلی: ورود ابزارهای پزشکی به مجرا می‌تواند باعث تحریک یا آسیب شود، مثل سوندگذاری طولانی‌مدت، سیستوسکوپی مکرر و جراحی‌های پروستات یا مثانه در برخی افراد حساس، این آسیب‌ها به چسبندگی منجر می‌شود.
• بیماری‌های التهابی: برخی بیماری‌ها مانند لیکن پلان و اسکلروز بالانیتیس (BXO) می‌توانند باعث التهاب و در نهایت تنگی مجرا شوند.
• زخم و تشکیل بافت اضافی (فیبروز): بدن هنگام ترمیم آسیب، گاهی بیش از حد بافت ترمیمی تولید می‌کند که همین باعث تنگی و چسبندگی می‌شود.
• دلایل مادرزادی: در کودکان، برخی تنگی‌ها از بدو تولد وجود دارند و به‌مرور خود را نشان می‌دهند.
• التهاب‌های مزمن بدون علت مشخص: گاهی التهاب‌های طولانی‌مدت علت مشخصی ندارند، اما به‌تدریج موجب چسبندگی می‌شوند.

تشخیص چسبندگی مجاری ادراری چگونه است؟

تشخیص چسبندگی یا تنگی مجاری ادراری تنها با مشاهده علائم کافی نیست و معمولا نیاز به بررسی‌های تخصصی دارد تا محل، شدت و طول چسبندگی مشخص شود. پزشک ابتدا علائم، سابقه عفونت‌ها، سوندگذاری قبلیو ضربه یا جراحی‌های گذشته را بررسی می‌کند تا احتمال چسبندگی را ارزیابی کند. سپس برای بررسی‌های دقیق‌تر آزمایش جریان ادرار را انجام می‌دهد. برای انجام آن بیمار روی دستگاه ادرار می‌کند و بعد دستگاه سرعت و شکل منحنی جریان را اندازه می‌گیرد، اگر جریان کند، ضعیف یا با منحنی غیرطبیعی باشد، احتمال چسبندگی وجود دارد. با سونوگرافی و سیستوسکوپی نیز می‌توان این بیماری را تشخیص داد. در سیستوسکوپی یک دوربین بسیار باریک وارد مجرا می‌شود تا پزشک چسبندگی را مستقیما مشاهده کند و محل دقیق تنگی، میزان التهاب و طول چسبندگی را نیز تشخیص دهد. البته این روش معمولا در زمان تصمیم‌گیری برای نوع درمان انجام می‌شود.

روش‌های درمان چسبندگی مجاری اداری

درمان چسبندگی مجاری ادراری به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که انتخاب بهترین روش باید توسط پزشک متخصص باتوجه به شرایط و وضعیت بیماری هر فرد انجام شود. معمولا برای درمان چسبندگی مجاری ادراری از دارو و یا روش‌های جراحی در موارد شدیدتر استفاده می‌شود. در ادامه با انواع این روش‌ها آشنا خواهید شد:

دارودرمانی

جراحی

جراحی چسبندگی مجاری ادراری یکی از راهکارهای قطعی و موثر برای درمان تنگی یا انسداد مجرا است و معمولا زمانی توصیه می‌شود که روش‌های کم‌تهاجمی مانند اتساع یا برش سیستوسکوپی موفقیت‌آمیز نبوده‌اند یا چسبندگی طولانی و شدید است. انواع جراحی چسبندگی مجاری ادراری: 

• سیستوسکوپی و برش داخلی (Internal Urethrotomy): در این روش با استفاده از دوربین باریک وارد مجرا می‌شوند و با تیغ یا لیزر محل تنگی باز می‌شود. این روش کم‌تهاجمی است و دوره نقاهت کوتاهی دارد، اما در چسبندگی‌های طولانی یا متعدد ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد.
• جراحی ترمیمی مجرا (Urethroplasty): در چسبندگی‌های شدید یا طولانی، بخش آسیب‌دیده مجرا برداشته شده و مسیر با بافت سالم بازسازی می‌شود. این روش بالاترین میزان موفقیت و کمترین احتمال عود را دارد.
• استفاده از لیزر در جراحی: در مراکز پیشرفته، لیزر به جای تیغ برای برش بافت چسبنده به کار می‌رود. که دقیق‌تر و دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.

راه‌های پیشگیری از چسبندگی مجاری ادراری

برای کاهش خطر ابتلا به چسبندگی مجاری ادراری، می‌توان با رعایت چند نکته ساده اما موثر، پیشگیری کرد. این اقدامات هم در بزرگسالان و هم در کودکان کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از چسبندگی مجاری ادراری که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد عبارتند از:

راه‌های پیشگیری از چسبندگی ادرار	توضیحات
استفاده از آنتی بیوتیک	هرگونه عفونت ادراری باید سریع با آنتی‌بیوتیک مناسب و طبق نظر پزشک درمان شود.
مراقبت در هنگام سوندگذاری	اگر سوند یا کاتتر لازم است، فقط توسط متخصص و با رعایت کامل بهداشت استفاده شود.
اجتناب از ضربه به ناحیه لگن و مجاری ادراری	ورزش‌های پرخطر یا فعالیت‌هایی که احتمال آسیب به آلت و مجرا دارند، با وسایل محافظ انجام شوند.
مراقبت بعد از جراحی‌ها	بعد از هرگونه عمل جراحی در ناحیه مجاری ادراری یا پروستات، مراقبت‌های توصیه‌شده توسط پزشک را رعایت کنید.
رعایت بهداشت فردی	شستشوی منظم ناحیه تناسلی، خشک نگه داشتن آلت و مجرا و پوشیدن لباس زیر مناسب و نخی.

عوارض چسبندگی مجاری اداری

چسبندگی یا تنگی مجاری ادراری اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و گاهی دائمی ایجاد کند. آگاهی از این عوارض به شما کمک می‌کند در صورت مشاهده علائم، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. زیرا برخی از عوارض آن آسیب‌های جبران ناپذیری را به وجود خواهند آورد و درمان را سخت و دشوار می‌کنند. در ادامه می‌توانید با عوارض چسبندگی مجاری ادراری به طور کامل آشنا شوید که شامل:

• انسداد جزئی یا کامل جریان ادرار باعث ماندن ادرار در مثانه می‌شود و رشد باکتری در این ناحیه باعث عفونت‌های ادراری مکرر یا مزمن ایجاد می‌شود.
• باعث برگشت ادرار به سمت کلیه‌ها (رفلاکس) می‌شود که می‌تواند منجر به هیدرونفروز، کاهش عملکرد کلیه و حتی نارسایی مزمن کلیه شود.
• درد شدید در پایین شکم، لگن یا آلت تناسلی.
• احساس فشار یا سوزش هنگام ادرار کردن.
• مشکلات روانی ناشی از درد و اضطراب ناشی از تکرر ادرار.
• چسبندگی طولانی‌مدت باعث التهاب مزمن مجرا و خونریزی خفیف می‌شود که این امر می‌تواند روند درمان را پیچیده‌تر کند.
• تکرر ادرار و درد مداوم باعث اختلال در خواب، فعالیت روزانه و اعتماد به نفس می‌شود.
• در کودکان، باعث اختلال در فعالیت‌های اجتماعی می‌گردد.

کلام پایانی

چسبندگی مجاری ادراری از مشکلات شایع دستگاه ادراری است که می‌تواند جریان ادرار را مختل کرده و عوارض جدی مانند عفونت‌های مکرر و آسیب به کلیه‌ها ایجاد کند. تشخیص به موقع، مراقبت‌های پیشگیرانه و مراجعه به متخصص ارولوژی با تجربه مانند دکتر محمدرضا جعفری، می‌تواند روند درمان را سریع‌تر کند. اگر علائمی مانند ادرار قطره‌قطره، تکرر ادرار، سوزش یا درد هنگام ادرار را تجربه می‌کنید، هرچه سریع‌تر برای تشخیص و درمان چسبندگی مجاری ادراری اقدام کنید تا کیفیت زندگی خود را حفظ کنید.

سوالات متداول