در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه تکنولوژی پزشکی باعث شده است که ابزارها و روش‌های نوینی برای تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات بدن ارائه شود. سونوگرافی کلیه به عنوان یکی از روش‌های پیشرفته تصویربرداری پزشکی، نقش بسیار مهمی در تشخیص و بررسی امراض و مشکلات کلیه ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی تمام نکات مربوط با این روش خواهیم پرداخت، تا آخر همراه ما باشید. 

سونوگرافی کلیه چیست؟ 

سونوگرافی کلیه، یک آزمایش تشخیصی غیرتهاجمی است، این روش تصاویری را تولید می‌کند که برای ارزیابی اندازه، شکل و محل کلیه‌ها استفاده می‌شود. همچنین ممکن است از سونوگرافی برای ارزیابی جریان خون در کلیه‌ها نیز استفاده شود. اولتراسوند از یک مبدل استفاده می‌کند که امواج اولتراسوند را با فرکانس بسیار بالایی که شنیده نمی‌شود، ارسال می‌کند. مبدل اولتراسوند روی پوست قرار می‌گیرد و امواج اولتراسوند از طریق بدن به اندام‌ها و ساختارهای درونی حرکت می‌کنند. امواج صوتی مانند یک پژواک از اندام‌ها خارج می‌شوند و به مبدل بازمی‌گردند. 

مبدل، امواج منعکس شده را پردازش می‌کند و سپس توسط کامپیوتر به تصویری از اندام‌ها یا بافت‌های مورد بررسی تبدیل می‌شود. امواج صوتی، بسته به نوع بافتی که با آن مواجه می‌شوند با سرعت‌های متفاوتی حرکت می‌کنند. 

در مورد درد کلیه بیشتر بخوانید!

دلایل انجام سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه ممکن است برای ارزیابی اندازه، محل و شکل کلیه‌ها و ساختارهای مرتبط مانند حالب و مثانه استفاده شود. سونوگرافی می‌تواند کیست، تومور، آبسه، انسداد، جمع آوری مایعات و عفونت در داخل یا اطراف کلیه‌ها را تشخیص دهد. سنگ‌های کلیه و حالب نیز ممکن است با سونوگرافی تشخیص داده شود. 

کاربرد سونوگرافی

سونوگرافی، به عنوان یک روش تصویربرداری پزشکی، در تشخیص و پیگیری اختلالات و مشکلات مربوط به کلیه استفاده می‌شود. این روش غیرتهاجمی و بدون استفاده از پرتوهای مضر، تصاویر با کیفیتی از ساختار داخلی کلیه‌ها ارائه می‌دهد و به پزشکان و متخصصان بهداشتی کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری برای بیماران ارائه دهند. برخی از کاربردهای آن عبارت‌اند از: 

• تشخیص سنگ کلیه :سونوگرافی، برای تشخیص سنگ‌های کلیه استفاده می‌شود. این روش قادر است سنگ‌های موجود در کلیه را تشخیص دهد و اطلاعاتی در مورد اندازه، موقعیت و شکل آن‌ها ارائه کند. در مورد درمان سنگ کلیه بدانید!
• تشخیص غربالگری جنین (آنومالی) و تورم‌ها: سونوگرافی به عنوان یک ابزار تشخیصی مفید در تشخیص آنومالی‌ها و تورم‌های کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً می‌تواند لکه‌های ناشی از تورم، کیست ها، عروق خونی ناشی از مشکلات عروقی و سایر تغییرات غیرطبیعی را نشان دهد. 
• ارزیابی عملکرد کلیه‌ها: سونوگرافی، می‌تواند در ارزیابی عملکرد کلیه‌ها به عنوان فیلترهای بدن و نقش آن‌ها در تصفیه خون و تنظیم آب و الکترولیت‌ها کمک کند. این روش با تشخیص اندازه و ساختار کلیه‌ها و ارزیابی جریان خون در آن ها، به پزشکان اطلاعات مهمی راجع به عملکرد کلیه‌ها ارائه می‌دهد. 

عوارض سونوگرافی کلیه 

سونوگرافی کلیه به طور کلی یک روش بی‌خطر و غیرتهاجمی است و برای بسیاری از افراد بدون هیچگونه عارضه‌ای انجام می‌شود. با این حال، ممکن است در برخی موارد خاص، برخی عوارض کوچک و موقتی رخ دهد. به طور کلی، عوارض آن عبارت‌اند از: 

• هنگام سونوگرافی، ممکن است نیاز به نگه داشتن نفس شود که این امر برای برخی از بیماران سخت و یا ناراحت کننده است. این مشکل بسیار ساده بوده و بعد از اتمام سونوگرافی برطرف می‌شود. 
• ژلی که برای بهبود تماس بین پروب سونوگرافی و پوست استفاده می‌شود، ممکن است در برخی افراد حساسیت یا آلرژی ایجاد کند. 
• هنگام انجام سونوگرافی، پروب سونوگرافی ممکن است به مناطق حساس یا دردناک که در نزدیکی کلیه قرار دارند، نزدیک شود. این شرایط، برای برخی از افراد ناخوشایند است. با این حال، این ناراحتی معمولاً سریعاً برطرف می‌شود و به طور کلی بی‌خطر است. 

آماده شدن برای سونوگرافی کلیه

• آمادگی برای این آزمایش به نوع روش اولتراسوندی که پزشک استفاده می‌کند، بستگی دارد. اقدامات آمادگی برای این کار عبارت‌اند از: نوشیدن مصرف یک لیتر آب قبل از آزمایش برای به دست آوردن تصاویر بهتر 
• خوردن شام بدون چربی شب قبل از آزمایش
• اجتناب از غذا خوردن در روزی که قرار است سونوگرافی انجام شود 

نکته: در برخی موارد، ممکن است نیازی به انجام کاری قبل از سونوگرافی نباشد. پزشک به فرد اطلاع می‌دهد که دقیقاً چه کاری باید قبل از آزمایش انجام دهد. 

حین سونوگرافی کلیه 

در طول سونوگرافی کلیه، از فرد خواسته می‌شود که روی یک میز معاینه (تخت) دراز بکشد. پزشک که سونوگرافی را انجام می‌دهد، ژل و محلول در آب را روی پوست در ناحیه‌ای که در حال بررسی است می‌مالد. این ژل به پوست آسیب نمی‌رساند و لباس را لکه نمی‌کند. سپس یک پروب به آرامی روی پوست فرد حرکت می‌کند. احتمال دارد که از فرد خواسته شود چندین بار نفس خود را حبس کند یا در طول آزمایش به پهلو بچرخد. 

بعد از سونوگرافی کلیه

پس از سونوگرافی کلیه، رادیولوژیست تصاویر سونوگرافی را می‌خواند و نتایج را به پزشک ارائه می‌دهد. پزشک، در عرض ۱ الی ۲ روز نتیجه را دریافت خواهد کرد و ممکن است بسته به وضعیت فرد، دستورالعمل‌های اضافی یا جایگزین را پس از عمل به او بدهد. 

کلام پایانی 

در این مقاله، به صورت کامل کاربرد‌های روش سونوگرافی برای کلیه را مورد بررسی قرار دادیم و همچنین عوارض محدود و احتمالی آن را ذکر کردیم. انتظار می‌رود با مطالعه این مقاله با نحوه آماده شدن، اتفاقاتی که حین و بعد از انجام سونوگرافی می‌افتد و همچنین مزایای استفاده از آن را آشنا شده باشید.