کلیه‌ها ارگان‌های مهم در سیستم ادراری هستند و در پشت شکم، در نزدیکی لگن، در ناحیه بالای استخوان لگنی قرار دارند. علت درد کلیه ممکن است به دلیل مشکلات مربوط به خود کلیه‌ها یا مشکلات دیگری که می‌توانند بر روی این ارگان تاثیر بگذارند، ایجاد شود. در ادامه مقاله، به دلایل درد، راه‌های تشخیص، عوارض و درمان آن خواهیم پرداخت. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله، همراه ما باشید. 

علت درد کلیه چیست؟ 

درد کلیه، می‌تواند به دلایل مختلفی بروز پیدا کند از التهابات گرفته تا عفونت‌ها می‌توانند علت درد کلیه باشند. در بیشتر مواقع افراد درد کلیه را با درد کمر اشتباه می‌گیرند، اما تفاوت زیادی بین آن‌ها وجود دارد. کمردرد معمولا وسط کمر، روی ستون فقرات و بیشتر در قسمت پایین کمر را درگیر می‌کند. مشکلات مربوط به ستون فقرات نیز می‌تواند باعث شود که کمردرد گاهی اوقات به پاها سرایت کند. 

در مقایسه، درد کلیه معمولاً در پشت، بالاتر است و اغلب عمیق‌تر احساس می‌شود. بیشتر اوقات، علائم درد کلیه در زیر دنده‌ها، سمت راست یا چپ ستون فقرات ظاهر می‌شود. درد کلیه ممکن است به نواحی دیگر مانند شکم یا کشاله ران نیز سرایت کند. گاهی اوقات، درد لگن با درد کلیه اشتباه گرفته می‌شود، اما درد لگن در قسمت پایین‌تر کمر نسبت به درد کلیه است. بیماری‌های شایع کلیه را بشناسید!

شایع‌ترین علل درد کلیه

کلیه‌ها به مثانه و حالب‌ها (لوله‌هایی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌کنند) متصل هستند. مشکلات در هر یک از این مناطق می‌تواند منجر به درد و ناراحتی شود. علل احتمالی درد کلیه عبارتند از: 

• سنگ کلیه
• احتباس ادرار
• رفلاکس وزیکورترال (VUR)
• انسداد محل اتصال حالب لگنی
• تنگی حالب
• عفونت کلیه (پیلونفریت)
• بیماری کلیه پلی‌کیستیک
• جراحت و تروما
• سرطان کلیه

سنگ کلیه

سنگ کلیه از تجمع مواد معدنی یا ترکیبات داخل بدن تشکیل می‌شود. سنگ‌ها ممکن است به کوچکی یک دانه شن یا بزرگتر از یک مروارید باشند. سنگ‌های کوچک ممکن است بدن را به خودی خود ترک کنند. با این حال، سنگ‌های بزرگتر ممکن است در دستگاه ادراری گیر کرده و از دفع ادرار جلوگیری کنند. سنگ‌های سیستم ادراری را بشناسید. در هر صورت، می‌تواند موجب ایجاد درد شدید در کلیه شود. 

آیا فرق آپاندیس و سنگ کلیه را می‌دانید؟

احتباس ادرار

با این شرایط، فرد نمی‌تواند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کند. این وضعیت می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در طول زمان اتفاق بیفتد. 

رفلاکس وزیکورترال (VUR)

این رفلاکس ادرار باعث می‌شود که ادرار از مثانه به سمت حالب‌ها یا کلیه‌ها جریان یابد. VUR ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما در نوزادان و کودکان خردسال شایع‌تر است. 

انسداد محل اتصال حالب لگنی

در این شرایط، انسدادی در جایی که حالب به کلیه متصل شده، ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد پهلو شود که ممکن است به شکم یا کشاله ران سرایت کند. در مورد سنگ حالب نیز بدانید!

تنگی حالب

این حالت به باریک شدن حالب اشاره دارد. حالب‌ها لوله‌هایی هستند که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌کنند. تنگی حالب می‌تواند در یک یا هر دو طرف رخ دهد. همچنین درمورد سرطان حالب نیز بخوانید!

عفونت کلیه (پیلونفریت)

این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که باکتری کلیه‌های را آلوده کند. علائم شامل تب، لرز، درد پشت یا پهلو و حالت تهوع و استفراغ است. 

بیماری کلیه پلی‌کیستیک

افراد مبتلا به این بیماری ارثی، دارای کیسه‌های پر از مایع (کیست) در داخل کلیه خود هستند. با گسترش کیست ها، کلیه‌ها بزرگ می‌شوند و می‌توانند باعث درد شوند و در نتیجه ممکن است به درستی کار نکنند. 

جراحت یا تروما

ضربه ناشی از ورزش‌های تماسی، تصادفات یا سایر ضربه‌های شدید نیرویی ممکن است باعث آسیب فیزیکی به کلیه‌ها شود. این وضعیت می‌تواند منجر به خون در ادرار یا اطراف کلیه‌ها و همچنین نشت ادرار از کلیه‌ها شود. 

سرطان کلیه

شایع‌ترین نوع سرطان کلیه، کارسینوم سلول کلیه، معمولاً افراد ۶۰ یا ۷۰ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم ممکن است شامل خون در ادرار کردن، درد پهلو یا ظاهر شدن یک توده در پهلو باشد. 

علائم شایع درد کلیه 

افراد مبتلا به درد کلیه ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند. برخی از شایع‌ترین علائم درد کلیه عبارتند از: 

• درد مداوم و مبهم در پشت 
• درد در پهلوها، زیر قفسه سینه یا در شکم
• درد شدید یا تیز که به صورت موجی می‌آید
• دردی که به ناحیه کشاله ران سرایت می‌کند
• درد کلیه اغلب با حالت تهوع یا استفراغ همراه است، به خصوص اگر درد به دلیل سنگ کلیه باشد. 

آزمایشات تعیین علت درد کلیه

به منظور تعیین دقیق علت، تعدادی ابزار برای کمک به پزشک، در تشخیص علت، در دسترس هستند که عبارت‌اند از: 

• تجزیه و تحلیل ادرار: این آزمایش وجود خون، گلبول‌های سفید (که نشان دهنده عفونت است)، پروتئین‌ها و مولکول‌های خاصی که با اختلالات کلیوی مختلف مرتبط هستند را بررسی می‌کند. 
• تست‌های تصویربرداری: سونوگرافی یا سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) می‌تواند تصاویری از ساختار فیزیکی کلیه‌ها و مجاری ادراری ارائه دهد. همچنین می‌تواند به پزشک بگوید که آیا سنگ وجود دارد و تعیین کند که آیا جریان ادرار کافی است یا خیر. 

اقدامات برای کاهش درد کلیه

اگر درد کلیه دارید که از بین نمی‌رود، اولین کاری که باید انجام دهید این است که با پزشک تماس بگیرید و در صورت داشتن علائمی مانند درد کنترل نشده، تهوع یا استفراغ شدید، تب یا لرز به اورژانس مراجعه کنید. در اینجا مواردی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش ناراحتی انجام دهید: 

• هیدراته بمانید: نوشیدن آب زیاد به دفع باکتری‌ها از مجاری ادراری کمک می‌کند. از نوشیدنی‌های کافئین دار و الکل خودداری کنید. 
• از گرما استفاده کنید: برای کمک به کاهش درد کلیه، یک پد گرم کننده روی کمر، شکم یا پهلو قرار دهید. 
• مسکن مصرف کنید: برای کاهش تب یا ناراحتی، مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید (مگر اینکه آسیب کبدی یا کلیوی را شناخته باشید و قرار نباشد از این داروها استفاده کنید). 

عوامل خطر

اگر درد مداوم در ناحیه کلیه دارید یا اگر کمردرد همراه با هر یک از علائم زیر دارید به پزشک مراجعه کنید: 

• تب یا لرز
• حالت تهوع یا استفراغ به طوری که نمی‌توانید بخورید یا بنوشید
• ادرار با رنگ‌های غیرطبیعی
• درد هنگام ادرار کردن
• خون در ادرار 
• نیاز فوری و مکرر به ادرار کردن که غیرعادی است
• ظاهر مواد جامد (سنگ کلیه) در ادرار 
• احساس کلی بیماری یا بی‌حالی که از بین نمی‌رود

کلام پایانی

درد کلیه ممکن است خفیف یا شدید باشد. گاهی اوقات بی‌ضرر است، اما در بیشتر موارد به این معنی است که شما در جایی از سیستم ادراری خود مشکل دارید. اگر همراه با تب، استفراغ، درد هنگام ادرار کردن یا سایر علائم نگران کننده دچار کمردرد شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. ذز این مقاله، اقدامات مناسب برای کاهش درد، آزمایش‌های تشخیصی، علل و علائم درد کلیه را به صورت کامل مورد بررسی قرار دادیم. 

سوالات متداول