پیچ خوردگی بیضه یکی از اورژانسی‌ترین مشکلات پزشکی در مردان است که در صورت تاخیر در درمان، خطر از دست دادن بیضه و عوارض جدی را به دنبال دارد. تشخیص به موقع و تخصصی این مشکل نیازمند تجربه و دانش بالای یک فوق تخصص اورولوژی است تا بهترین نتایج درمانی حاصل شود. دکتر محمدرضا جعفری با سال‌ها تجربه درخشان و استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های جراحی، به عنوان یکی از بهترین فوق تخصص‌های اورولوژی در تهران، توانسته بیماران زیادی را از این مشکل جدی نجات دهد و بهترین خدمات درمانی را برای بیماران ارائه کند. علائم پیچ خوردگی بیضه، روش‌های تشخیص سریع و راه‌های درمان مؤثر، توسط دکتر جعفری برای بیماران تجویز می‌شود تا آن‌ها بتوانند دوباره سلامتی خود را به دست آورند.

پیج خوردگی بیضه چیست؟

پیچ خوردگی بیضه (Testicular torsion) نوعی بیماری است که در آن بیضه به دور طناب اسپرماتیک خود می‌چرخد و باعث مسدود شدن جریان خون به آن می‌شود. طناب اسپرماتیک شامل عروق خونی، اعصاب و مجاری اسپرم است که به بیضه خون‌رسانی می‌کند. زمانی که بیضه می‌پیچد، جریان خون قطع شده و اگر درمان سریع انجام نشود، بافت بیضه دچار آسیب شدید می‌شود و در نهایت از بین می‌رود. پیچ خوردگی بیضه با درد ناگهانی و شدید در یک بیضه همراه است و می‌تواند به ناحیه کشاله ران یا شکم منتشر شود. پیچ خوردگی بیضه بیشتر در نوجوانان و مردان جوان دیده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. تشخیص سریع برای بازگرداندن جریان خون، بسیار مهم است. زیرا اگر درمان ظرف ۶ تا ۸ ساعت انجام نشود، احتمال از دست رفتن بیضه بسیار زیاد است.

علائم پیچ خوردگی بیضه

پیچش رگ یا طناب اسپرماتیک به دور خود، مانع رسیدن خون کافی به بیضه‌ها شده و آسیب‌های جدی به آنها وارد می‌کند. این بیماری معمولا بدون هشدار قبلی شروع می‌شود و می‌تواند به کشاله ران یا پایین شکم انتشار یابد. با پیچش بیضه یا تورشن بیضه در فرد، این علائم مشاهده می‌شوند:

• درد ناگهانی و شدید در یک یا هر دو بیضه
• تورم و قرمزی کیسه بیضه
• تهوع و استفراغ
• درد در زیر شکم
• احساس سنگینی در کیسه بیضه
• بالا رفتن دمای بدن و تعریق
• تغییر در موقعیت بیضه

همچنین بخوانید: آیا کبودی بیضه نگران کننده است؟

دلایل ایجاد پیچ خوردگی بیضه

علت دقیق پیچ خوردگی بیضه در بسیاری از موارد نامشخص است. معمولا افرادی که قبلا دچار پیچ خوردگی بیضه شده‌اند، بیشتر در معرض وقوع مجدد این مشکل قرار دارند. همچنین حرکات ناگهانی و پرانرژی، مانند پریدن، دویدن یا کشش‌های شدید، می‌تواند عامل شروع پیچ خوردگی باشد. برخی از مهم‌تریت دلایل ایجاد پیچ خوردگی بیضه عبارتنداز:

• ناهنجاری‌های مادرزادی کیسه بیضه: در برخی افراد، بیضه‌ها به خوبی به دیواره داخلی کیسه بیضه متصل نیستند و این امر باعث می‌شود که بیضه‌ها آزادانه حرکت کنند و احتمال پیچ‌خوردگی آن‌ها افزایش یابد.
• طول زیاد طناب اسپرماتیک: طناب اسپرماتیک بلندتر از حد معمول می‌تواند احتمال پیچ‌خوردگی را افزایش دهد.
• وجود یک بیضه در داخل شکم: در برخی موارد، یکی از بیضه‌ها در داخل شکم باقی می‌ماند و در صورت نزول به کیسه بیضه در بزرگسالی، احتمال پیچ‌خوردگی آن بیشتر است.
• فعالیت‌های فیزیکی شدید: ورزش‌های سنگین، بلند کردن اجسام سنگین و حرکات ناگهانی می‌توانند باعث پیچ‌خوردگی بیضه شوند.
• ضربه به ناحیه کشاله ران: ضربات مستقیم به بیضه‌ها یا کشاله ران می‌توانند باعث پیچ‌خوردگی شوند.
• تغییرات دمایی شدید: قرار گرفتن در معرض سرما یا گرما به طور ناگهانی می‌تواند باعث انقباض عضلات صاف طناب اسپرماتیک و افزایش احتمال پیچ‌خوردگی شود.
• عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها مانند اوریون می‌توانند باعث تورم بیضه‌ها و افزایش احتمال پیچ‌خوردگی شوند.
• تومورهای بیضه: تومورهای بیضه می‌توانند باعث افزایش وزن بیضه و افزایش احتمال پیچ‌خوردگی شوند.
• جراحی‌های ناحیه کشاله ران: جراحی‌های فتق یا واریکوسل می‌توانند به عنوان یک عامل خطر برای پیچ‌خوردگی بیضه در نظر گرفته شوند.
• دوره نوجوانی و بلوغ: به‌دلیل رشد سریع بیضه‌ها در سن بلوغ، احتمال پیچ خوردگی در این دوره بیشتر است.

چه زمانی برای درمان پیچ خوردگی بیضه به پزشک مراجعه کنیم؟

مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند باعث نجات بیضه و جلوگیری از عوارض جدی شود. تاخیر در درمان باعث از دست رفتن بیضه خواهد شد که مشکلات جدی برای سلامت و باروری فرد ایجاد خواهد کرد. در این شرایط اگر علائمی مانند شروع ناگهانی درد در یک بیضه، تورم و بزرگ شدن بیضه، قرمزی یا تغییر رنگ پوست کیسه بیضه، درد منتشرشونده به کشاله ران یا پایین شکم، تهوع و استفراغ همراه با درد بیضه، احساس بالا رفتن بیضه در کیسه بیضه و هرگونه درد بیضه که بیش از چند ساعت طول بکشد یا به سرعت بدتر شود را مشاهده کردید بهتر است بدون اتلاف وقت به پزشک متخصص اورولوژیک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند به سرعت راه حل مناسبی برای درمان آن پیدا کند. 

تشخیص تورشن بیضه

تشخیص سریع و دقیق این تورشن بیضه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهم‌ترین نکته در تشخیص پیچ خوردگی بیضه، سرعت عمل است. هر چه تشخیص و درمان زودتر انجام شود، شانس نجات بیضه بیشتر خواهد بود. اولین قدم در تشخیص پیچ خوردگی بیضه، انجام معاینه فیزیکی توسط پزشک است. پزشک با بررسی علائم ظاهری بیضه این بیماری را شناسایی می‌کند. مثلا زمنی که پزشک بیضه را لمس می‌کند ممکن است بیمار دچار درد شدید شود. قرمزی و داشتن حلت تهوع نیز می‌تواند از نشانه‌های این بیماری باشد. راه‌های تشخیص تورشن بیضه عبارتنداز:

آزمایشات تصویربرداری

برای تشخیص پیچ خوردگی بیضه و ارزیابی میزان آسیب وارده به بیضه‌ها، پزشک از آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی دوپلکس، بیوپسی بیضه و اسکن رادیوایزوتوپ استفاده می‌کند. سونوگرافی دوپلکس با بررسی دقیق جریان خون در بیضه‌ها، می‌تواند به تشخیص قطع یا کاهش جریان خون در بیضه مبتلا به پیچ خوردگی کمک کند. همچنین، اسکن رادیو ایزوتوپ نیز برای ارزیابی جریان خون در بیضه‌ها و تایید تشخیص به کار می‌رود. همچنین انجام آزمایش خون نیز می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. 

تشخیص افتراقی

علاوه بر پیج خوردگی بیضه، عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث درد و تورم در ناحیه بیضه شوند. کیست اپیدیدیم (لوله پیچ خورده پشت بیضه) که به عنوان اپیدیدیمیت شناخته می‌شود، می‌تواند موجب درد و تورم شود. همچنین، واریکوسل نیز می‌تواند این علائم را ایجاد کند. علاوه بر این، فتق کشاله ران که در آن بخشی از روده یا بافت چربی از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکم بیرون می‌زند، می‌تواند باعث درد در ناحیه کشاله ران و کیسه بیضه شود. دکتر محمدرضا جعفری با تخصص و تجربه بالا در تشخیص این بیماری به شما کمک می‌کند تا درمانی مناسب برای آن پیدا کنید.

همچنین بخوانید: سرطان بیضه

درمان غیرجراحی پیچ خوردگی بیضه

توجه داشته باشید که تورشن بیضه جزو بیماری‌های خطرناک است  و در حال حاضر هیچگونه درمان غیزجراحی یا خانگی برای درمان پی خوردی وجود ندارد و این بیماری فقط باید با جراحی باز درمان شود. به همین دلیل توصیه می‌شود هر زمان که علائمی از تورشن بیضه مشاهده شد باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. تخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند باعث مرگ بیضه شود. بهتر است به دنبال راه‌های خودردمانی نباشید و به متخصص این بیماری در زمانی کوتاه مراجعه کنید.

درمان جراحی پیچ خوردگی بیضه

درمان جراحی پیچ خوردگی بیضه، تنها و موثرترین راه برای حفظ سلامت و عملکرد بیضه است. در این روش، جراح با ایجاد یک برش کوچک در کیسه بیضه، طناب اسپرماتیک را باز کرده و بیضه را به حالت اولیه خود برمی‌گرداند. سپس، بیضه را به دیواره داخلی کیسه بیضه ثابت می‌کنند تا از تکرار پیچ خوردگی جلوگیری شود. در برخی موارد، امکان دارد نیاز به برداشتن بیضه آسیب دیده باشد، به خصوص اگر مدت زمان پیچ خوردگی طولانی بوده و بافت بیضه به طور کامل آسیب دیده باشد. جراحی تحت بیهوشی عمومی و به صورت سرپایی یا با بستری کوتاه مدت انجام می‌شود. جراحی پیچ خوردگی بیضه معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.

مراقبت‌های بعد از عمل تورشن بیضه

مراقبت‌های بعد از جراحی پیچ خوردگی بیضه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا این مراقبت‌ها می‌توانند از عوارض بعد از جراحی جلوگیری کرده و نتیجه بهتری از درمان را ارائه دهد. بهتر است بعد از انجام جراحی حداقل ۲ تا ۳ روز استراحت نسبی داشته باشید و از فعالیت‌های سنگین، ورزش‌های پرتحرک و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. برخی از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از عمل تورشن بیضه عبارتنداز:

• به تدریج فعالیت‌های روزمره را افزایش دهید و به بدن فرصت دهید تا بهبود یابد.
• محل بخیه را تمیز و خشک نگه دارید.
• از شست‌وشوی مستقیم محل جراحی با آب زیاد خودداری کنید تا زمانی که پزشک اجازه دهد.
• در صورت مشاهده تورم، قرمزی یا ترشح غیرطبیعی از محل بخیه، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویزی را طبق دستور پزشک به موقع مصرف کنید.
• از خوددرمانی یا استفاده از داروهای بدون نسخه بدون مشورت پزشک پرهیز کنید.
• لباس زیر راحت بپوشید تا از بیضه‌ها محافظت کند و باعث بروز درد نشود.
• برای بررسی روند بهبودی و برداشتن بخیه‌ها (در صورت غیرقابل جذب بودن) به مطب یا بیمارستان مراجعه کنید.
• در صورت بروز درد شدید، تورم غیرطبیعی یا تب حتما با پزشک تماس بگیرید.

عوارض پیچ خوردگی بیضه

عوارض پیچ خوردگی بیضه می‌تواند در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع بسیار جدی، حتی غیرقابل‌برگشت باشد. هر چقدر درمان سریع‌تر انجام شود، احتمال بروز این عوارض کمتر خواهد بود. نکروز (مرگ بافت بیضه) از مهم‌ترین عوارض این بیماری است. در این شرایط بیضه به دلیل قطع جریان خون، کاملا از بین می‌رود. اگر پیچ خوردگی بیضه در دوران نوجوانی یا بزرگسالی رخ دهد و یک یا هر دو بیضه آسیب ببینند، تولید اسپرم دچار اختلال می‌شوند. در برخی موارد، بافت بیضه به‌طور کامل از بین نمی‌رود، اما به‌مرور زمان تحلیل می‌رود و کوچک می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش هورمون‌های جنسی یا مشکلات ناباروری در مردان شود. در کنار عوارض جسمی که پیچ خوردگی بیضه به همراه دارد، این موضوع می‌تواند باعث بیماری‌های روحی مانند افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس می‌شود که می‌تواند تاثیرات منفی را در زندگی فرد به وجود آورد.

پیشگیری از پیچ خوردگی بیضه

زمانی که فرد سابقه پیچ خوردگی بیضه در یک سمت را داشته باشد، در این شرایط پزشک توصیه می‌کند که بیضه سالم را نیز به‌صورت پیشگیرانه به دیواره کیسه بیضه بخیه بزنند تا از پیچ خوردگی احتمالی در آینده جلوگیری شود. در افرادی که سابقه خانوادگی پیچ‌خوردگی یا شرایط آناتومیکی خاص دارند، مشاوره با فوق تخصص اورولوژی مانند دکتر محمدرضا جعفری می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری و تصمیم‌گیری درست درباره جراحی پیشگیرانه داشته باشد. برخی از راه‌های پیشگیری از پیچ خوردگی بیضه عبارتنداز:

راه‌های پیشگیری	توضیحات
خودآگاهی از علائم خطر	شناخت علائم اولیه مانند درد ناگهانی، تورم، تهوع یا بالا رفتن بیضه می‌تواند باعث مراجعه سریع و نجات بیضه شود.
پرهیز از ضربه یا فشار به بیضه‌ها	در ورزش‌هایی مثل فوتبال، کشتی، کاراته یا دوچرخه‌سواری، استفاده از محافظ بیضه (جاک‌استرپ) توصیه می‌شود.
بررسی پزشکی در دوران بلوغ	نوجوانان با شکایت از درد مکرر بیضه، بیضه‌های متحرک، یا هرگونه ناهنجاری در کیسه بیضه باید توسط متخصص اورولوژی بررسی شوند.
جلوگیری از حرکات ناگهانی در خواب یا بیداری	پیچ خوردگی بیضه در برخی موارد در هنگام خواب رخ می‌دهد. خوابیدن در وضعیت‌هایی که فشار ناگهانی به کشاله ران وارد می‌کند باید کنترل شود.
معاینات دوره‌ای بیضه (خودآزمایی)	انجام ماهانه معاینه شخصی بیضه‌ها برای بررسی تورم، تغییر شکل یا احساس درد می‌تواند به تشخیص سریع مشکلات کمک کند.

کلام پایانی

پیچ خوردگی بیضه مشکلی است که کوچک‌ترین تاخیر در تشخیص و درمان آن، می‌تواند پیامدهای بزرگی برای سلامت مردان داشته باشد. آگاهی، واکنش سریع و انتخاب یک پزشک متخصص و باتجربه، مهم‌ترین عوامل برای جلوگیری از آسیب دائمی هستند. دکتر محمدرضا جعفری، فوق تخصص اورولوژی، با تجربه فراوان در درمان اختلالات اورژانسی دستگاه تناسلی مردان و انجام صدها جراحی موفق، یکی از نام‌های قابل اعتماد در تهران محسوب می‌شود. با بهره‌گیری از دانش روز، تجهیزات پیشرفته و رویکرد دقیق درمانی، ایشان همراه مطمئن شما در مسیر حفظ سلامت باروری خواهد بود. اگر با درد بیضه، تورم ناگهانی یا علائم مشکوک مواجه هستید، همین حالا برای بررسی تخصصی و درمان به‌موقع با شماره‌های ۰۲۱۷۷۷۰۸۳۵۵ و ۰۲۱۷۷۷۱۸۷۴۱ تماس بگیرید. زیرا درمان به موقع این مشکل می‌تواند از عوارض و خطرات جدی‌تر جلوگیری کند. 

سوالات متداول