وازکتومی یک عمل جراحی است که بیشتر برای کنترل بارداری به صورت دائمی استفاده می‌شود. پس از این جراحی، باید آزمایش‌های بعدی مایع منی را انجام دهید تا مطمئن شوید که اسپرم در مایع منی شما وجود نداشته باشد. در این مقاله، به تمام مسائل مربوط با این جراحی خواهیم پرداخت. برای آشنایی با عوارض، روش و مدت زمان بهبود آن تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.

وازکتومی چیست؟ 

وازکتومی یک روش جراحی است که از خروج اسپرم از بدن شما جلوگیری می‌کند. این جراحی بیشتر برای پیشگیری از بارداری مفید است. در این روش انتهای مجرای دفران (لوله‌هایی که اسپرم را حمل می‌کنند)، بسته می‌شود. جراحی وازکتومی برای پیشگیری از بارداری بی‌خطر و موثر است، اما تاثیری در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های دستگاه تناسلی ندارد. 

خطرات وازکتومی چیست؟ 

عوارضی مانند التهاب (تورم)، خونریزی یا عفونت ممکن است رخ دهد، اما نسبتاً نادر هستند و جدی نیستند. خطرات جزئی این روش عبارتند از: 

• درد
• گرانولوم اسپرم
• احتقان در کیسه بیضه

درد

تمام روش‌های جراحی می‌توانند بر اعصاب تأثیر بگذارد. به ندرت ممکن است درد شدید وجود داشته باشد. بیضه‌های شما اندام‌های حساسی هستند، بنابراین درد در این اندام طبیعی است. مشخص نیست که آیا جراحی خطر درد بیضه را افزایش می‌دهد یا خیر. سندرم درد پس از وازکتومی پیچیده است و در ۱٪ تا ۲٪ از افراد پس از جراحی رخ می‌دهد. محققان دقیقاً نمی‌دانند که چرا علائم مختلف ایجاد می‌شود، اما برخی از افراد ممکن است درد بیضه، درد همراه با انزال و ناراحتی روانی را تجربه کنند. 

گرانولوم اسپرم

ممکن است در نتیجه نشت اسپرم از مجرای بریده شده، یک توده سخت و گاهی دردناک به اندازه نخود ایجاد شود. این توده خطرناک نیست و تقریبا همیشه توسط بدن جذب می‌شود. مسکن‌های خفیف درد (مانند استامینوفن) می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. 

احتقان در کیسه بیضه

ممکن است احساس فشار ناشی از اسپرم در بیضه ها، اپیدیدیم (ساختاری که اسپرم را ذخیره می‌کند) و مجرای پایینی داشته باشید. این عارضه ممکن است دو تا ۱۲ هفته پس از جراحی رخ دهد. مانند گرانولوم، احتقان نیز معمولاً به مرور زمان برطرف می‌شود. 

عوارض وازکتومی

داشتن برخی از این علائم پس از وازکتومی معمول است. آن‌ها باید ظرف ۷۲ ساعت پس از جراحی از بین بروند. با این حال، اگر موارد زیر را دارید، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید: 

• درد شدید
• تورم شدید کیسه بیضه 
• قطع نشدن خونریزی
• تب بیش از ۳۷.۷ درجه سانتیگراد

بعد از وازکتومی چه اتفاقی برای اسپرم می‌افتد؟ 

پس از وازکتومی، بیضه‌ها به تولید اسپرم ادامه می‌دهند. هنگامی که سلول‌های اسپرم می‌میرند، تجزیه می‌شوند و توسط بدن شما جذب می‌شوند. این همان روشی است که بدن شما با انواع دیگر سلول‌هایی که هر روز می‌میرند و جایگزین می‌شوند، انجام می‌دهد. 

نکاتی که باید در مورد وازکتومی بدانید

بعد از وازکتومی برخی شرایط و عوارض وجود دارد که باید در مورد آن‌ها اطلاع داشته باشید. همچنین، برخی شرایط وجود دارد که پس از این جراحی باید برای آن‌ها آماده باشید. به صورت کلی برخی از این موارد عبارتند از: 

• درد و کبودی 
• جدا شدن پوست 
• تعویض پانسمان
• حمام کردن 

درد و کبودی بعد از وازکتومی

احتمالاً بعد از عمل، درد خفیف، کبودی و تورم خواهید داشت. برای درد، طبق تجویز پزشک می‌توانید هر چهار ساعت یکبار استامینوفن مصرف کنید. می‌توانید کیسه یخ را روی پانسمان کیسه بیضه قرار دهید. استفاده مکرر از کیسه یخ در ۳۶ ساعت اول به کاهش تورم کمک می‌کند. همیشه کیسه یخ را در یک حوله بپیچید یا چیزی بین آن و پوست خود قرار دهید. 

جدا شدن پوست بعد از جراحی

گاهی اوقات، پوست ممکن است به دلیل مایع بافتی، ترشح خون یا مایعات بدن جدا شود. اگر این اتفاق افتاد، می‌توانید از گاز استریل و انگشتان خود برای چسباندن لبه‌ها به هم استفاده کنید. این کار پوست شما را به هم نزدیک می‌کند و به آن اجازه می‌دهد تا بهبود یابد. حتی اگر جای زخم ایجاد شود بسیار جزئی است. 

تعویض پانسمان بعد از وازکتومی

زمانی که پانسمان لکه دار یا کثیف شد آن را عوض کنید. می‌توانید گاز استریل کوچک مربعی را در هر داروخانه‌ای خریداری کنید. پانسمان را زمانی که خشک یا بدون لکه است، معمولاً ظرف یک روز یا بیشتر از آن جدا کنید. ممکن است مقدار کمی تراوش در ناحیه جراحی داشته باشید، تخلیه مایع برای شما بهتر از جمع شدن آن در داخل کیسه بیضه است. 

حمام کردن پس از وازکتومی

می‌توانید از روز بعد از وازکتومی دوش بگیرید. تا چند هفته از حمام کردن یا شنا کردن خودداری کنید. برای خشک کردن کیسه بیضه خود، آن را با یک حوله خشک کنید. 

آیا وازکتومی بر رابطه جنسی تاثیر می‌گذارد؟ 

اساساً پاسخ به این سؤالات منفی است. وازکتومی بر تولید یا ترشح تستوسترون تأثیر نمی‌گذارد. همچنین بر روی میل جنسی تأثیر منفی نمی‌گذارد. نعوظ و انزال با شرایط معمولی یکسان خواهد بود. تنها تفاوت این است که منی دیگر حاوی اسپرم نخواهد بود (آزواسپرمی). 

آیا وازکتومی موثر است؟ 

تنها راه جلوگیری از باردار شدن، پرهیز از رابطه جنسی است. با این حال، میزان موفقیت وازکتومی برای جلوگیری از بارداری بسیار بالا است. در موارد نادر پس از وازکتومی، تقریباً ۱ مورد از هر ۱۰۰۰۰ مورد، ممکن است اسپرم از انتهای جدا شده و از دفران عبور کند. این جراحی سال‌ها است که یک روش کنترل بارداری ایمن و موفق بوده است. بررسی نمونه‌های مایع منی به طور معمول پس از وازکتومی برای تایید موفقیت‌آمیز بودن جراحی، انجام می‌شود. اگر نمونه‌های مایع منی همچنان حاوی اسپرم باشند، ممکن است مجبور شوید وازکتومی دیگری انجام دهید. 

در مورد تعداد دفعات نرمال رابطه جنسی نیز بخوانید!

مشاوره قبل از وازکتومی

قبل از وازکتومی، باید باپزشک به طور جدی در مورد جراحی صحبت کنید. باید مطمئن باشید که به چه دلیلی این جراحی را انجام می‌دهید. باید این جراحی را یک شکل دائمی پیشگیری از بارداری در نظر بگیرید. اگرچه روشی برای معکوس کردن وازکتومی وجود دارد، اما همیشه موفقیت‌آمیز نیست. همچنین پزشک ممکن است موارد زیر را از فرد متقاضی سوال کند: 

• سابقه خونریزی بیش از حد یا اختلالات خونی
• آلرژی یا حساسیت به بی‌حس کننده‌های موضعی یا آنتی بیوتیک ها. 
• بیماری پوستی که کیسه بیضه را درگیر می‌کند، به ویژه جوش‌های عفونی
• استفاده منظم از آسپرین یا داروهای حاوی آسپرین یا داروهای رقیق کننده خون
• سابقه آسیب یا جراحی قبلی در ناحیه تناسلی یا کیسه بیضه یا کشاله ران (مانند فتق) 
• سابقه عفونت‌های دستگاه ادراری یا تناسلی

فرم رضایت برای وازکتومی

از فرد خواسته می‌شود که رضایت نامه‌ای را امضا کند که بیان می‌کند وازکتومی و خطرات آن را درک کرده و قبول می‌کند. قبل از امضای این فرم، مطمئن شوید که همه موارد مربوط به جراحی را درک کرده و از تصمیم خود راضی هستید. مهم است که قبل از اقدام، هرگونه سوال یا نگرانی را حل کنید. به یاد داشته باشید، این جراحی یک روش انتخابی است. تا زمانی که مطمئن نشدید انتخاب مناسبی برای شماست، آن را انجام ندهید. 

تاثیر رقیق کننده‌های خون بر وازکتومی

هیچ یک از این محصولات رقیق کننده خون را به مدت هفت روز قبل از جراحی مصرف نکنید. مگر اینکه مصرف آن توسط پزشک، به شما توصیه شده باشد. مصرف این داروها خطر خونریزی را افزایش می‌دهد. انواع رقیق کندده‌های خون عبارتند از: 

• آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil®، Motrin®) یا ناپروکسن (Aleve®). 
• وارفارین (Coumadin®). 
• کلوپیدوگرل (Plavix®). 
• تیکلوپیدین (Ticlid®). 
• ضد انعقادهای خوراکی غیر ویتامین K مانند دابیگاتران (پراداکسا)، ریواروکسابان (Xarelto®)، آپیکسابان (Eliquis®) و ادوکسابان (Savaysa®، Lixiana®). 

آماده‌سازی‌های قبل از وازکتومی 

چند ساعت قبل از جراحی، داروهای خاص قبل از عمل را طبق دستور مصرف کنید. قبل از جراحی زیاد غذا نخورید، اما از غذا خوردن پرهیز نکنید. شب قبل یا صبح وازکتومی، موهای کل کیسه بیضه را تا بالای آلت تناسلی بتراشید. از جمله موهای ناحیه تناسلی که به نظر می‌رسد روی کیسه بیضه شما می‌ریزد. برای کاهش خطر عفونت، کیسه بیضه و کشاله ران خود را یک روز قبل و صبح بعد از عمل کاملاً بشویید. 

وازکتومی چگونه انجام می‌شود؟ 

دو نوع وازکتومی وجود دارد. یک نوع آن جراحی برشی و دیگری وازکتومی بدون اسکالپل است. هر دو در مطب پزشکان یا مراکز جراحی سرپایی انجام می‌شود. هر دو از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن کیسه بیضه استفاده می‌کنند. بیهوشی به صورت تزریقی انجام می‌شود. هر دو نوع جراحی، انتهای مجرای دفران (لوله‌هایی که اسپرم را حمل می‌کنند) تقسیم می‌کنند و از عبور اسپرم جلوگیری می‌کنند. این امر مانع از مخلوط شدن اسپرم با مایع منی و رها شدن آن در هنگام انزال مرد در حین ارگاسم می‌شود. 

جراح، سوراخی در پوست ایجاد می‌کند، سپس مجرای دفران تقسیم کرده و گره می‌زند، سپس این مجرا را می‌برد یا می‌سوزاند. کوتریزاسیون بریدگی‌ها را با جریان الکتریکی می‌بندد. درد کمی پس از وازکتومی وجود دارد. کیسه بیضه بی‌حس می‌شود، اما برخی از مردان کمی احساس کشیدگی یا احساس حرکت چیزها در اطراف را دارند. جراح بسته به اینکه به طور معمول این عمل را انجام می‌دهد، تصمیم می‌گیرد که آیا به بخیه نیاز است یا خیر. 

چه مدت طول می‌کشد تا بعد از وازکتومی بهبود پیدا کنید؟ 

اکثر مردم می‌توانند در کمتر از یک هفته به سر کار برگردند. با این حال، اگر کارتان سخت و فیزیکی است، ممکن است لازم باشد یک هفته کامل استراحت کنید. شما می‌توانید فعالیت‌های روزمره را در عرض چند روز (معمولاً ۴۸ ساعت تا ۷۲ ساعت) پس از عمل از سر بگیرید، مگر اینکه فعالیت‌ها به طور غیرعادی شدید باشند. افرادی که پس از جراحی مورد بررسی قرار گرفتند، به طور متوسط ​​طی هشت تا نه روز بهبودی کامل داشته اند. 

آیا در صورت تمایل می‌توان وازکتومی معکوس انجام داد؟ 

وازکتومی معکوس، یکی از گزینه‌ها برای خنثی کردن جراحی اول است، اگر تصمیم به بچه دار شدن دارید، ممکن است تصمیم به انجام این جراحی داشته باشید. شما باید جراحی را یک روش دائمی برای جلوگیری از بارداری در نظر بگیرید. اگر متاهل هستید یا در یک رابطه جدی هستید، باید در مورد وازکتومی با همسرتان صحبت کنید. اگر در حال حاضر به روش جراحی معکوس فکر می‌کنید، ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشید تا تصمیم بگیرید که آیا وازکتومی برای شما مناسب است یا خیر. 

کلام پایانی

اگر مطمئن هستید که نمی‌خواهید بچه دار شوید یا بچه دیگری داشته باشید، ممکن است تصمیم بگیرید که وازکتومی کنید. در صورتی که در یک رابطه جدی هستید، این تصمیم را با طرف مقابل خود و سپس با پزشک در میان بگذارید. اگر تصمیم به انجام جراحی گرفتید، باید بدانید که این روش ایمن، مؤثر، کم‌هزینه و راحت‌تر از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری است. 

سوالات متداول